معنای اتصال مأموم در نماز جماعت + تصویرراهنما

توسط | مرداد ۶, ۱۳۹۷ | احکام نماز

یکی از شرایط نماز جماعت

حکم نماز آیات بر اساس فتوای آیات عظام: ۱. خویی، ۲. سیستانی، ۳. وحید خراسانی، ۴. خمینی، ۵. خامنه‌ای، ۶. شبیری زنجانی، ۷. صافی گلپایگانی، ۸. فاضل لنکرانی، ۹. مکارم شیرازی، ۱۰. بهجت.

حکم قرائت نماز

اتصال مأموم به امام جماعت

یکی از شرایط نماز جماعت اتصال مأموم است، یعنی مأمومی باید بدون واسطه یا با واسطۀ سایر مأمومین به امام جماعت متصل باشد.

در ادامه تفصیل این مسئله را بر اساس نظرگاه حضرت آیت‌الله سیستانی ببینید:

چیزهایی که اتصال مأموم را از بین می‌برد

چهار چیز اتصال بین امام و مأموم یا اتصال بین دو مأموم را از بین می‌برد:

  • حائل و مانع
  • فاصله زیاد
  • هم‌سطح‌نبودن
  • جلوتربودنِ مأموم

احکام حائل

حائل و چیزی که مانع اتصال مأموم به امام یا اتصال مأموم به سایر مأمومین می‌شود انواعی دارد.

حائلی که اتصال مأموم را از بین می‌برد

حائل هر چیزی است که دو نفر را از یکدیگر جدا کند، چه مانع دیدن بشود یا نشود. پس تصاویر زیر همه مصداق برای حائل هستند.

حائل بین مأمومین دارای حالات مختلفی است:

  • جداکنندۀ مأمومین
    • حائل بین مردان و زنان
    • حائل بین مردان
    • حائل بین زنان
  • جداکنندۀ فضای نماز

حائلی که فقط جداسازِ مأمومین است

حائل بین مأمومین در صورتی که مانند پرده و پارتیشن ایشان را از یکدیگر جدا کند و فضا را تبدیل به دو مکان نکند:

  • اگر بین مرد و زن باشد، اشکالی ندارد و اتصال مأموم را به‌هم نمی‌زند
  • اگر بین دو مرد یا بین دو زن باشد، مانع اتصال بوده و جماعت را به‌هم می‌زند

حائلی که دو فضای متفاوت ایجاد کند

حائلی که مکان نمازگزاران را تبدیل به دو فضا کند

اگرچه وجود حائل بین مرد و زن اشکالی ندارد؛ اما اگر حائل بین ایشان به‌گونه‌ای باشد که در عرف مکان آن‌ها را جدا کند و عرفاً دو فضا صدق کند، اتصال مأموم برقرار نمی‌شود گرچه مانند تصویر بالا یکدیگر را ببینند.


راهنمای تصویری کیفیت اتصال مأمومین در نماز جماعت

اگر امام جماعت داخل محراب باشد و پشت سر او کسی نباشد و در دو طرف محراب، افرادی باشند که (به‌خاطر دیوار محراب) او را نمی‌بینند، نمی‌توانند به او اقتدا کنند.

حکم نماز جماعت پشت محراب

اگر امام جماعت داخل محراب باشد و پشت سر او کسی باشد و در دو طرف محراب نیز، افرادی باشند که (به‌خاطر دیوار محراب) او را نمی‌بینند، فتوای مراجع مختلف است.

ناقص…

حکم نماز جماعت صف‌های بعدی
حکم نماز جماعت پشت دیوار و ستون

در نماز جماعت اتصال بین مأمومین باید از جلو یا سمت چپ یا سمت راست برقرار شود، به‌شرطی که بین ایشان مانعی از اتصال وجود نداشته باشد. برای روشن‌ترشدن مطلب به تصویر زیر و توضیحات پس از آن دقت بفرمایید.

کیفیت اتصال صفوف نماز جماعت

توضیح:

در تصویر بالا نماز همه نمازگزارانِ سیاه و سبز صحیح است؛ زیرا:

  • دیدنِ نفر جلویی لازم نیست، پس:
    • اگر صف اول به‌قدری طولانی شد که برخی از مأمومین امام جماعت را ندیدند، اشکالی ندارد.
    • اگر صف‌های بعدی به‌قدری طولانی شد که نفراتِ آخرِ صف، هیچ‌یک از افراد صف جلو را ندیدند، اشکال ندارد.
  • ایستادن جلوی ستون نیز اتصال را از بین نمی‌برد، پس:
    • اگر شخصی که پشت ستون ایستاده، صف جلو را نبیند ولی از سمت راست یا چپ به سایر مأمومین متصل باشد، نمازش صحیح است.
  • ایستادن روبروی دیوار نیز مانع اتصال نمی‌باشد، پس:
    • نه‌تنها نماز افرادی که روبروی در ایستاده‌اند صحیح است، که جماعتِ افرادی که جلوی دیوار هستند نیز صحیح است.

اما نمازِ نمازگزاران قهوه‌ای باطل است؛ زیرا:

  • اتصال ایشان به جماعت از سمت چپ است درحالی‌که ستون حائل و مانع اتصال می‌باشد.
    • نکته: اتصال مأموم به نماز جماعت از طریق سمت عقب ایجاد نمی‌شود.

تذکر: اگر حائل وسط نماز ایجاد شد، افرادی که به‌وسیلۀ حائل اتصالشان قطع شده است، از همان‌جا به وظیفۀ فرادا عمل می‌کنند.


فاصله مأمومین

اتصال مأمومین به امام جماعت می‌تواند از جلو یا سمت راست یا سمت چپ باشد. برای ایجاد این اتصال، فاصلۀ بین افراد نباید از یک متر بیشتر باشد، یعنی:

  • بین محل مهر تا جای ایستادنِ نفر جلویی حداکثر یک متر فاصله باشد.
  • هر مأموم از چپ و راست نیز حداکثر یک متر با مأموم دیگر فاصله داشته باشد.
فاصله بین مأمومین در نماز جماعت

در این تصویر اتصال بین هر سه مأموم صف عقب به فرد ایستاده در صف جلو برقرار است.


ناهم‌سطحی امام و مأموم

برای تحقق اتصال مأموم به امام، مأموم نباید پایین‌تر از امام جماعت باشد؛ اما پایین‌تر بودنِ امام جماعت اشکالی ندارد.


جلوتربودنِ امام از مأموم

امام جماعت:

  • مرد است، مأموم:
    • مرد است: باید مأموم کمی عقب‌تر از امام بایستد.
    • زن است: باید جای سجده مأموم عقب‌تر از جای زانوی امام هنگام سجده باشد.
  • زن است، مأموم:
    • زن است: صف اول باید موازی و کنار امام جماعت بایستند.
    • مرد است: نماز جماعت باطل است.

توضیح المسائل، ج۱، ص۹۷۷ تا ۹۹۵

۲۰ دیدگاه ها

  1. فاضل

    احسنت به این شیوه توضیح
    جزاکم الله خیرا
    سوال مأموم صف اول باید قامت کامل امام را ببیند یا بخشی را ببینذ کافی است متشکر

    پاسخ
    • مدیرسایت

      با سپاس
      دیدن امام جماعت لزومی ندارد.

      پاسخ
  2. محمد

    سلام
    آیا به صورت مورب هم میشه متصل شد ؟
    •••••
    پاسخ: با سلام و احترام
    اگر مأمومین به لحاظ خط عرضی قبله، جلوتر از امام نباشند اشکالی ندارد.

    پاسخ
  3. جبار

    سلام ،
    جدیدا مسئله ای در مسجد ما پیش آمده ،
    سالها خانم ها در طبقه دوم نماز جماعت میخوانند و صف اول هم حداقل ۵ نفر می‌ایستند ،
    اخیرا پیشنماز جدید اعلام کرده :
    صف اول خانم ها فقط نماز یکنفر که مشرف به صف اول آقایان است ، درست است ،
    و ضمنأ نمازهای نفرات دوم به بعد اشکال دارد و باید اعاده کنند ،
    خواهشمندم راجع به ۲ مورد بالا راهنمایی بفرمایید.

    پاسخ
    • مدیرسایت

      با سلام و احترام
      جماعتِ یک نفر که صحیح باشد، جماعتِ سایر افرادی که به او اتصال دارند نیز صحیح است.
      بر فرضی که نفرات بعدی جماعتشان باطل باشد، اعادۀ نمازها لازم نیست.
      برای دریافت پاسخ دقیق‌تر، تصویر فضای قسمت بانوان و چگونگی اتصال را از طریق «فرم ارسال سؤال» یا در سایت «المصباح» ارسال کنید تا بررسی شود.

      پاسخ
  4. مهدی

    سلام
    در تصویری که امام جماعت در محراب است نوشتید ابی ها اختلافی است ولی در توضیحات اخر نوشتید صف اول هرچقدر طولانی شود نمازشان صحیح است
    ایت توضیحات بر اساس فتوای چه کسی است؟
    ——
    پاسخ: با سلام
    چنانچه اول بحث نوشتیم، طبق نظر آیت الله سیستانی است.
    متأسفانه بیان نظر سایر مراجع ناقص مانده است، ان‌شاءالله به‌زودی تکمیل می‌شود.

    پاسخ
  5. استفتاء

    سلام علیکم.
    آیا کسانی که در صف اول ایستاده اند از جای سجده به یکدیگر متصل می شوند یا از سمت چپ و راست؟
    اگر در صف اول نفراتی که از امام جماعت فاصله دارند ، جای سجده آنها جلوتر از جای سجده نفرات نزدیک به امام جماعت باشد. آیا از جماعت جدا خواهند بود؟ و نمازشان فرادی خواهد شد؟

    پاسخ
    • مدیرسایت

      با سلام و احترام
      به دو شرط جماعت افراد دورتر صحیح است:
      ۱. افرادِ دورتر، خیلی جلوتر نباشند، به‌گونه‌ای که عرفاً اتصال حفظ شده باشد؛
      ۲. به مقداری جلوتر نباشند که موازی امام قرار گرفته باشند.

      ان‌شاءالله توضیح تصویری این مطلب را به نوشته فوق اضافه می‌کنم.
      موفق باشید

      پاسخ
  6. مصطفی

    اگر بین مرد و زن در نماز جماعت پرده باشد طوری که زنان ادامه صف اول مردان بیستندو بینشان پرده باشد درست است؟ یا باید صف زنان هم ردیف با صف دوم مردان باشد؟ اگر صف اول زنان بین صف اول و دوم مردان باشد درست است؟
    ——
    پاسخ: اگر بین مرد و زن حائل (مثل پرده) باشد، بانوان می‌توانند موازی صف اول، یا بین صف اول و دومِ مردان بایستند، فرقی نمی‌کند.

    پاسخ
    • حجت نوری

      سلام در صف چهارم که نوشتید نماز افراد قهوه ای اشکال داره. فرقش با صف دوم که اونجا هم ستون موجود هست ولی نمازش ن گفتید درسته چیه؟ و اینکه افرادی که گفتید قهوه ای نماز شون اشکال داره جلوشون یک خط کشیدید منظور از این خط شما چیه؟ توضیح ندادید
      •••••
      پاسخ: با سلام
      چنانچه در توضیحات متن نوشته‌ایم، فرض این است که صف چهارم پشت دیوار ایستاده‌اند.

      ان‌شاءالله در ویرایش بعدی توضیحات بیشتری درون تصویر ثبت می‌کنیم.

      پاسخ
  7. فاطمه

    خیلی خوب بود…ولی سوال میشه در نماز جمعه که مستحب است شیوه اتصالات همین است؟؟
    چون گاهی به دلایل اضطراری نمیشود صف اتصال داشته باشد

    پاسخ
    • مدیرسایت

      در بحث اتصال، نماز جمعه نیز تابع احکام نماز جماعت می‌باشد.

      پاسخ
  8. سید

    دو تا تصویر مونده به آخر با هم نمیخونن
    چون که توی یکیش در جایی که صف پشت دیوار تشکیل شده یه جا سبزه و یه جا آبی هست
    ——
    پاسخ: با سپاس از دقت شما
    تصویر آخر چند سال پیشتر تولید شده بود و توضیح آن در نوشتۀ زیرش موجود است و به اختلافی‌بودن مسئله اشاره‌ای ندارد.
    اما با توجه به اشتباه برداشتی که متذکر شدید ان‌شاءالله در آینده اصلاح و مطابق سایر تصاویر طراحی خواهد شد.

    پاسخ
  9. مبلغ

    بسیار عالی پایدار باشید

    پاسخ
  10. شینب

    سلام دست شما درد نکنه با تصویر راحت تر میفهمیم.

    پاسخ
  11. آزاده

    عالی بود، واقعا سپاسگزارم
    اگر ممکن هست توضیحات مربوط به امکان برقراری اتصال به صورت مورب هم اضافه فرمایید.
    در مورد حکم وجود حائل بین خانمها و آقایون در صفوف نماز جماعت و عدم دیده شده امام جماعت توسط خانمها هم توضیح فرمایید
    با تشکر فراوان

    پاسخ
    • مدیرسایت

      با عرض سلام و ادب
      یکسری بحث‌های مرتبط با این موضوع رو فرصت نشده اضافه کنم، ان‌شاءالله در آینده تکمیل میشه.

      پاسخ
      • مریم

        منم همین مشکل دارم کاشکی منبعی برای این موضوع بود
        ——
        پاسخ: با احترام
        حکم اتصال مورب و حائل بین بانوان و آقایان در متن اضافه شده است.
        اگر ابهامی برایتان وجود دارد، مشخصا مطرح بفرمایید تا خدمتتان عرض شود.

        پاسخ
  12. alaatv

    اقا لینک مطلبو من پیدا نکردم.میشه راهنماییم کنید؟

    پاسخ
    • مدیرسایت

      منظورتون رو متوجه نشدم!

      پاسخ

ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *