احکام جامع حدّ ترخص و حدّ مسافت شرعی

توسط | خرداد ۱۰, ۱۳۹۶ | احکام روزه, احکام نماز

مفطرات و مبطلات روزه

ملاک در صدق سفر

ملاک در مسافر محسوب شدن این است که «مسافت تلفیقی» رفت‌وبرگشت انسان مساوی یا بیشتر از هشت فرسخ باشد (نظر مراجع تقلید درباره مقدار فرسخ را در بخش اصطلاحات نوشته‌ایم).

مسافت تلفیقی سه حالت دارد:

  • حالت اول: ۴ فرسخ یا بیشتر برود و ۴ فرسخ یا بیشتر برگردد
  • حالت دوم: کمتر از ۴ فرسخ برود و بیشتر از ۴ فرسخ برگردد
  • حالت سوم: بیشتر از ۴ فرسخ برود و کمتر از ۴ فرسخ برگردد

نظر مراجع بزرگوار تقلید دربارۀ این سه حالت:

  • در حالت اول: به فتوای همه مراجع باید نماز را شکسته بخواند.
  • در حالت دوم: به فتوای آیات: خویی، تبریزی، صافی، وحید، خمینی، فاضل باید نماز را تمام بخواند.
  • در حالت سوم: به فتوای آیات: خویی، تبریزی، صافی، وحید باید نماز را تمام بخواند.
ملاک سفر در رفت و برگشت هشت فرسخ

و فرقی نمی‌کند که:

  • رفت و برگشت هر دو در یک روز باشد
  • یا رفت در روز و برگشت در شب یا بالعکس باشد
  • یا رفت در یک روز و برگشت در روز دیگر باشد

برخی مراجع فرمودند: در صورت دوم و سوم به‌احتیاط مستحب هم شکسته و هم تمام بخواند.

سفر بین دو وطن

شخصی که از وطن اول به وطن دوم خود سفر می‌کند، اگر فاصله دو وطن کمتر از ۸ فرسخ باشد، در مسیر راه نمازش کامل است.

دو مسیر دور و نزدیک

اگر برای رسیدن به مکانی دو مسیر وجود داشته باشد و مجموع رفت‌وبرگشت راه اول کمتر از ۸ فرسخ و راه دوم بیشتر از ۸ فرسخ باشد:

  • اگر از راه اول برود، نمازش تمام است
  • اگر از راه دوم برود، نمازش شکسته است

یقین و شکّ در هشت فرسخ

مسافر باید یقین داشته باشد که می‌خواهد ۸ فرسخ برود، پس اگر شکّ داشته باشد که سفرش ۸ فرسخ هست یا خیر، باید نمازش را تمام بخواند.

آیات مکارمامام، بهجت، صافی، فاضل]: اگر شکّ دارد وظیفۀ اولیه‌اش این است که اگر مشقت ندارد تحقیق کند.

کسی که با یقین به اینکه سفرش ۸ فرسخ است حرکت کرد و نماز را شکسته خواند، سپس فهمید کمتر از ۸ فرسخ بوده است، باید نمازش را در وقت اعاده و در خارج وقت قضا کند.

کسی که با یقین یا گمان به اینکه سفرش کمتر از ۸ فرسخ است حرکت کرد و در بین راه یا هنگام رسیدن به مقصد متوجه شد که ۸ فرسخ بوده است:

  • اگر نماز نخوانده است، باید شکسته بخواند
  • اگر نماز را تمام خوانده و وقت باقی است، باید به‌صورت شکسته اعاده کند
  • اگر نماز را تمام خوانده و وقت گذشته است، باید به‌صورت شکسته قضا کند

آیات سیستانی و وحید: در صورت سوم قضای نماز لازم نیست.

منبع: سایت انهار

۱۶ دیدگاه ها

  1. میثم

    سلام
    ۱),در مورد شهر تهران ,خروجی شهر تهران مرز مناطق شهرداری محسوب می شود؟ اگر نیست چگونه خروجی شهر را محاسبه نمایم ,به طور مثال از تهران میخواهم به صباشهر (بعد از شهریار) بروم؟
    ۲) اگر محل کارم آنجا باشد ,نماز و روزه ام چگونه با این شرط اضافه محاسبه میشود؟
    ممنون
    ——
    پاسخ: با سلام و احترام
    در هر یک از خروجی‌های هر شهر، معیار در حدّ ترخّص، یک‌ونیم کیلومتر پس از جایی است که عرف آنجا را انتهای شهر می‌داند.
    اگر محلّ کار شما، وطن موقت‌تان حساب شود و فاصلۀ بین محل کار تا محل زندگی‌تان کمتر از ۲۲ کیلومتر باشد، در بین راه نیز نماز کامل است.

    پاسخ
  2. سید سجاد

    اگر سفر مون ۳۷ کیلومتر اون و تر باشه روزه باطل است یا نه
    ——
    پاسخ: سؤال شما کلی است و فرض‌های مختلفی دارد.
    اما در کلّ اگر منظورتان این است که مسیر رفت، ۳۷ کیلومتر است و در مسیر راه یا در مقصد به وطن خود نمی‌رسید، و قصد ماندن ۱۰ روز و بیشتر ندارید و از همان ابتدای راه‌افتادن قصد داشتید این مسافت را بروید، نمازتان شکسته است.

    پاسخ
  3. امیر

    سلام
    سوالی داشتم
    من از انزلی تا رشت که ۳۹ کیلومتر مسافت داشت قبل از اذان ظهر رفتم و بعد از ان با هواپیما به اهواز رسیدم که در راه پرواز اذان ظهر زده بود و بعد از ان به مقصد وطنم سوسنگرد حرکت کردم و رسیدم که مسافت ان حدود ۶۳ کیلومتر بود.
    من روزه ام را ادامه دادم..ایا باید باز روزه قضا را بعد از رمضان گرفت؟
    ——
    پاسخ: با سلام و احترام
    در این‌گونه سؤالات، پاسخ متوقف بر این است که وطن شما کجاست؟ جایی که می‌روید کمتر از ۱۰ روز می‌مانید یا خیر؟ کثیر السفر هستید یا خیر؟

    اما به‌صورت کلی، اگر کثیر السفر نیستید و لحظۀ اذان ظهر در وطن خود یا جایی که قصد اقامت ۱۰ روزه یا بیشتر دارید نبودید، روزه باطل است و باید بعداً قضای آن به‌جا آورده شود.

    پاسخ
  4. رضا

    سلام سوال اولم اینه من برای اینکه بعضی وقت ها حالش را ندارم روزه بگیرم تا ۲۳ کیلومتری شهر میروم و روزه ام را باز میکنم و بعدش بر میگردم آیا مشکلی دارد/سوال دوم این هست که من از یک شهر به شهر دیگری میروم و فاصله این دو شهر ۲۰۰کیلومتر است آیا میتوانم در همان ۲۳کیلومتر باز کنم یا باید ۴۵ کیلومتر برسم/ممنون
    ——
    پاسخ: با سلام و احترام
    ۱. اشکالی ندارد.
    ۲. وقتی تصمیم دارید به آن شهر بروید، همینکه از آخر شهر حدود ۱.۵ (یک‌ونیم) کیلومتر فاصله گرفتید می‌توانید روزه را باز کنید.

    پاسخ
  5. احمدی

    واقعا توضیحاتتون عالی و بی نظیر بود🙏دوتا سوال داشتم از خدمتتون،سوال اولم اینه با توجه به اینکه سایت آیت الله سیستانی چهارجلد رساله جامع داخل سایت بارگذاری کرده پس چرا نرم افزار شما فقط یک جلد رو داره وبقیه رو داخل نرم افزار نداره؟
    سوال دومم اینه که بنده نمیدونستم هنگام برگشت به وطن باید ورودی وطن برسی که بتونی روزه بگیری وفکر میکردم معیار رسیدن به حد ترخص هست و چند روز اینطوری روزه گرفتم،الان تکلیف روزه هایی که گرفتم چیه؟
    ——
    پاسخ: با سلام و احترام
    ۱. رسالۀ جامع چهارجلدی اخیراً منتشر شده و در حال افزودن محتوای آن به اپلیکیشن احکام جامع هستیم.
    ۲. ابتدا عرض کنم حتماً توجه دارید که فاصلۀ بین حدّ ترخص و ورودیِ شهر، کمتر از یک‌ونیم کیلومتر است.
    آیا منظورتان این است که چند روز این‌گونه اتفاق افتاد که در فاصلۀ بین حدّ ترخص و ورودیِ شهر اذان ظهر شد؟

    پاسخ
    • احمدی

      بله،بنده چون مسافر بودم هر روز قبل از اذان ظهر به حد فاصل ورودی شهر وحد ترخص برمیگشتم وبعد اینکه اذان گفته میشد دوباره به محل مسافرت برمیگشتم تا بتونم روزه هامو بگیرم وفکر میکردم روزه هام در این حالت صحیح است
      ——
      پاسخ: ظاهراً روزۀ روزهایی که لحظه اذان ظهر به ورودی شهر نرسیده بودید، باید قضا شود.
      حکم دقیق مسئله را به‌زودی پس از بررسی منابع عرض می‌کنم…

      پاسخ
  6. محمد قلی زاده

    باسلام.اگه در مسافت طی شده به حد ترخص نرسیده اذان ظهر گفته شود وبعد از ان ادامه مسیر انجام شود نماز ایا شکسته خوانده شود یا کامل
    ——
    پاسخ: با سلام و احترام
    اگر مجموعِ رفت و برگشتش بیش از مسافت شرعی (۴۴ کیلومتر) است، نمازش پس از گذشتن از حدّ ترخص، شکسته است.

    پاسخ
  7. مهدی

    سلام علیکم اگر کسی این حکم که
    تا از حد ترخص عبور نکنیم حق افطار نداریم همین ابتدای سفر صبحانه بخورد وحرکت کند و بعدا حکم رابفهمد وظیفه اش چیست؟

    پاسخ
    • مدیرسایت

      با سلام و احترام
      پس از ماه رمضان یک روز قضای آن را به‌جا آورد.

      پاسخ
  8. مريم

    سلام ميشه كمكم كنيد؟ من در آلمان هستم و روزه جمعه بعد از دو ماه به ايران ميام، در آلمان روزه هاي قضا رو گرفتم اما روز برگشتم به ايران ساعت هشت شب پرواز هست ساعت ٩ شب به وقت اينجا اذان مغرب هست، ميتونم در هواپيما تا نه شب روزه ام رو نگه دارم؟
    سوال دوم اينكه من در نيمه ي راه در تركيه پيدا ميشم و از ساعت دوازده شب تا ٩:٥٠ صبح تركيه مي مونم و بعد دوباره ميام ايران و ساعت ١٤ به تهران ميرسم، اين روز رو نميتونم روزه بگيرم؟ ممنون جواب بديد

    پاسخ
    • مدیرسایت

      سلام
      ۱. چون پس از اذان ظهر حرکت می‌کنید، روزه‌تان صحیح است.
      ۲. روزۀ آن روز صحیح نیست.

      پاسخ
  9. حامد

    سلام
    متوجه نشدم مقصود مسیر است یا فاصله؟
    ممکن است دوشهر ازنظرفاصله نزدیک هم باشند ولی به واسطه عبور از مسیر پیچ و خم در ارتفاع دور باشند؟

    پاسخ
    • مدیرسایت

      سلام
      ملاک، مقدار مسافتی است که انسان طی می‌کند.
      ممکن است دو منطقه از نظر مسیر هوایی مثلا ۱۵ کیلومتر فاصله داشته باشند اما فاصله‌شان از نظر مسافت جاده‌ای ۲۵ کیلومتر باشد، پس نماز در آنجا شکسته است.

      پاسخ
    • بلال

      سلام من می خواهم یک شهر بروم ولی کل شهر قصد می کنم نه جایی در آن شهر . در این صورت چطور باید مسافه را حساب کنم ؟

      پاسخ
      • مدیرسایت

        با سلام
        دورترین نقطه آن شهر تا شهر خودتان را مدّنظر بگیرید.
        مثلاً اگر از آخر شهرتان تا ابتدای آن شهر ۲۰ کیلومتر است؛ اما جایی از آن شهر می‌خواهید بروید که فاصله‌اش تا شهرتان ۲۵ کیلومتر است، نمازتان شکسته است.

        پاسخ
  10. محمد رسول

    مرسی بسیار عالی بود لطفن بقیه احکام سفر رو هم بهمین شکل قرار بدین
    اگه همه رساله هم بشه که عاااااالیه 🙂

    پاسخ

ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *