روش صحیح خواندن دعای « یا من ارجوه » در تعقیبات نمازهای ماه رجب
می‌دانید که مشهورترین دعای ماه رجب که در هر وقت از صبح و شب مخصوصاً تعقیب نمازهای واجب خوانده می‌شود، دعای «یا من ارجو» است.
فهرست مطالب
متن و ترجمه دعا
یا مَنْ أَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ، وَ آمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ کُلِّ شَرٍّ، یا مَنْ یُعْطِی الْکَثِیرَ بِالْقَلِیلِ
یا مَنْ یُعْطِی مَنْ سَأَلَهُ، یا مَنْ یُعْطِی مَنْ لَمْ یَسْأَلْهُ وَ مَنْ لَمْ یَعْرِفْهُ تَحَنُّناً مِنْهُ وَ رَحْمَهً
أَعْطِنِی بِمَسْأَلَتِی إِیَّاکَ جَمِیعَ خَیْرِ الدُّنْیا وَ جَمِیعَ خَیْرِ الاخِرَهِ
وَ اصْرِفْ عَنِّی بِمَسْأَلَتِی إِیَّاکَ جَمِیعَ شَرِّ الدُّنْیا وَ شَرِّ الاخِرَهِ
فَإِنَّهُ غَیْرُ مَنْقُوصٍ ما أَعْطَیْتَ، وَ زِدْنِی مِنْ فَضْلِکَ یا کَرِیمُ.
یا ذَا الْجَلالِ وَ الإِکْرامِ یا ذَا النَّعْماءِ وَ الْجُودِ، یا ذَا الْمَنِّ وَ الطَّوْلِ، حَرِّمْ شَیْبَتِی عَلَى النّارِ.
نکاتی درباره دعای یا من ارجوه
اختلاف نسخ متن دعا
در بیشتر کتاب دعاهای معتبر «جمیع شرّ الدنیا و شرّ الآخره» وارد شده و در برخی «جمیع شرّ الدنیا و جمیع شرّ الآخره» آمده است.
البته اختلاف نسخه‌های دیگری نیز وجود دارد که معروف نیستند؛ ازاین‌رو ذکر نمی‌کنیم.
روش خواندن این دعا
در کیفیت خواندن دعای یا من ارجوه دو روش متداول هست:
- اینکه از همان ابتدای دعا، محاسن در دست چپ گرفته شود و انگشت سبابه تکان داده شود؛
- گرفتن محاسن و تکان‌دادن انگشت هنگام فقره آخر (یا ذا الجلال الخ) انجام شود.
شیوه دوم بین مردم شهرت بیشتری دارد و مرسوم است؛ اما بر اساس نقل مرحوم سیدبن‌طاووس در اقبال الاعمال، روش اول صحیح است. عبارت ایشان:
… عن محمد السجاد فی حدیث طویل، قال: قلت لأبی عبد اللّه علیه السلام: جعلت فداک هذا رجب علّمنی فیه دعاء ینفعنی اللّه به، قال: فقال لی أبو عبد اللّه علیه السلام: اکتب بسم اللّه الرّحمن الرّحیم، و قل فی کلّ یوم من رجب صباحاً و مساء و فی أعقاب صلواتک فی یومک و لیلتک:
یا مَنْ أَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ، وَ آمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ کُلِّ شَرٍّ، یا مَنْ یُعْطِی الْکَثِیرَ بِالْقَلِیلِ، یا مَنْ یُعْطِی مَنْ سَأَلَهُ، یا مَنْ یُعْطِی مَنْ لَمْ یَسْأَلْهُ وَ مَنْ لَمْ یَعْرِفْهُ تَحَنُّناً مِنْهُ وَ رَحْمَهً، أَعْطِنِی بِمَسْأَلَتِی إِیَّاکَ جَمِیعَ خَیْرِ الدُّنْیا وَ جَمِیعَ خَیْرِ الاخِرَهِ، وَ اصْرِفْ عَنِّی بِمَسْأَلَتِی إِیَّاکَ جَمِیعَ شَرِّ الدُّنْیا وَ شَرِّ الاخِرَهِ، فَإِنَّهُ غَیْرُ مَنْقُوصٍ ما أَعْطَیْتَ، وَ زِدْنِی مِنْ فَضْلِکَ یا کَرِیمُ.
قال: ثمّ مدّ أبو عبد اللّه علیه السلام یده الیسرى فقبض على لحیته و دعا بهذا الدّعاء و هو یلوذ بسبّابته الیمنى، ثمّ قال بعد ذلک: یا ذَا الْجَلالِ وَ الإِکْرامِ یا ذَا النَّعْماءِ وَ الْجُودِ، یا ذَا الْمَنِّ وَ الطَّوْلِ، حَرِّمْ شَیْبَتِی عَلَى النّارِ.
این متن به‌خوبی در روش اول ظهور دارد، یعنی انسان از همان ابتدای دعا محاسن را در پنجۀ چپ بگیرد و انگشت اشارۀ دست راست را به سمت چپ و راست حرکت دهد.
در واقع حضرت در ابتدا بخش عمده‌ای از دعا را برای محمدبن‌ذکوان املا فرمودند سپس خودشان به آن عمل کردند و از همان آغازِ عمل به این دعا، محاسن را به‌دست گرفته و انگشت را تکان دادند و البته فقره آخر را نیز اضافه فرمودند.
البته از نقل مرحوم علامه در زاد المعاد، شیوه اول برداشت می‌شود.
فلسفه تکان‌دادن انگشت
برخی این سؤال برایشان مطرح است که تکان‌دادن انگشت اشاره نماد چیست و چه نکته‌ای دارد.
پاسخ: این حالت، نشانه تضرع و کرنش در برابر حضرت حقّ جلّ و علا می‌باشد. آداب دعا را ببینید
ایمنی از خشم الهی!
شبهه: در قرآن می‌خوانیم: «أَ فَأَمِنُوا مَکْرَ اللَّهِ فَلا یَأْمَنُ مَکْرَ اللَّهِ إِلاَّ الْقَوْمُ الْخاسِرُونَ». حال چگونه در این دعا می‌گوییم: خودم را از غضب و خشم تو ایمن می‌دانم؟! آیا این فقره از دعا با آن آیه شریفه منافات ندارد؟
جواب: در اینجا به دو پاسخ اشاره می‌کنم:
- آیت‌الله خویی: منظور این است که هنگام شرور و بدی‌های دنیوی از عذابِ فعلیِ او در این دنیا ایمن هستم.
- آیت‌الله زنجانی: شاید معنای این فقره یکی از این دو معنی باشد:
- هنگام وقوع شرّ و گناه، مطمئن هستم که آثار و عواقب آن از ناحیه تو نیست بلکه از جانب خودم می‌باشد.
- یا اینکه منظور این باشد: اگر توفیق توبه پیدا کنم، خودم را از مکر و سخط الهی ایمن می‌بینم. یعنی ای خدایی که برای بندگان خود راهی قرار داده‌ای که اگر از آن راه بروند از خشمت در امان هستند.
منبع تحقیق سایت درر: سایت آیت‌الله شبیری؛ گفتگوی دینی و…
۰ دیدگاه