حولاء از نیکوکارترین زنان زمان رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) بود و به خانواده ایشان نیز عطر می‌فروخت.

در یکی از روزها شوهرش او را به انجام کار نیکی دستور داد؛ ولی او شوهرش را طرد کرد، پس از آن شوهر تا شب بر حولاء خشمگین بود.

وقتی شوهرش برای نماز به مسجد آمد حولاء به‌دنبالش رفت؛ ولی شوهر از او روی برگرداند. حولاء به‌سوی شوهر رفت و دست راست او را بوسه زد و سرش را بوسید؛ ولی شوهرش از او روی گرداند!

حولاء فهمید که شوهرش بر او خشم کرده، پس یک سیلی به صورت خودش زد و گونه‌اش را به خاک مالید و به‌شدت گریست و ناله می‌کرد و می‌لرزید از ترس پروردگار عالمیان و از ترس آتش جهنم در آن روز که ترازوها گذاشته می‌شود و دیوان‌ها باز می‌گردد و نیز از ترس عذاب مالک روز جزا.

پس از آن ظرفی که زنان در آن عطر و طیب می‌گذارند را آورد، خودش را چون عروسی که به خانه شوهر می‌رود معطر و خوشبو ساخت، سپس بستر را آماده ساخت و لحاف را کشید، پس در رختخواب دراز کشید و خود را بر شوهرش عرضه کرد؛ ولی شوهر از او اعراض کرد!

حولاء خود را روی شوهر انداخت و او را می‌بوسید؛ ولی شوهرش از او رو برمی‌گرداند! حولاء از ترس خدا و عذاب الهی به صورت خود می‌زد و به‌شدت می‌گریست و آن شب نخوابید و از روز قیامت برایش بیشتر به‌درازا کشید، چراکه شوهرش بر او خشم کرده بود و خداوند حقّ شوهر را بر او واجب کرده است.

وقتی صبح شد نمازش را خواند و نقاب انداخت، چادر بر سر کشید و به‌سوی خانه رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) حرکت کرد. چون رسید این جملات را با صدای بلند خواند: «سلام بر شما ای خاندان نبوت و جایگاه علم و پیامبری و محل رفت‌وآمد فرشتگان. آیا به من اجازه می‌دهید که نزد شما بیایم، خداوند شما را رحمت کند!».

ام‌سلمه(رضی‌الله‌عنها) صدای حولاء را شنید و او را شناخت، به کنیزش گفت: بیرون برو و در را برای حولاء باز کن، او هم در را برای حولاء گشود، حولاء وارد شد.

ام‌سلمه گفت: ای حولاء، برای چه کاری آمده‌ای؟ گفت: ای سرورم! از عذاب پروردگار جهانیان می‌ترسم، چراکه شوهرم بر من خشم گرفته است.

ام‌سلمه گفت: بنشین و مرو تا رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) بیاید. حولاء نشست و با ام‌سلمه گفتگو کرد تا اینکه رسول خدا آمدند.

حضرت فرمود: من حولاء را نزد شما می‌بینم، آیا بوی خوشی برایتان آورده؟ گفتند: نه یا رسول الله، او آمده تا دربارۀ حقّ شوهرش بپرسد، سپس داستان وی را برای پیامبر بازگو کردند.

حقوق شوهر بر زن

حضرت فرمود: ای حولاء! زنی نیست که با غضب به‌سوی شوهرش نگاه کند مگر اینکه با خاکستر آتش جهنم سرمه زند.

ای حولاء! سوگند به آن کس که مرا به حق به پیامبری و رسالت برانگیخت، زنی نیست که جواب شوهرش را بدهد مگر اینکه روز قیامت با زبانش آویزان می‌شود و با میخ‌هایی از آتش میخکوب می‌شود.

ای حولاء! زنی نیست که از خانه‌اش بدون اذن شوهرش بیرون رود و در عروسی یا تشییع جنازه‌ای حاضر شود مگر اینکه خداوند بر او چهل لعنت از سمت راستش و چهل لعنت از سمت چپش نازل کند و بر او از پیش رویش لعنت بیاید و او را بفشرد تا آنکه از بالای سر تا قدمش در لعنت الهی غرق شود و خداوند بر او در برابر هر گام چهل گناه تا چهل سال بنویسد و چون چهل سال شود به‌تعداد هرکس که صدا و سخن او را شنیده بر اوست و سپس دعایی برای او مستجاب نشود تا آنکه شوهرش برای او استغفار کند به‌تعداد دعایی که زن برای شوهر می‌کند وگرنه تا روزی که بمیرد و برانگیخته شود آن لعنت استمرار می‌یابد.

ای حولاء! زنی نیست که بیرون از اتاق یا خانه‌اش نماز بگزارد مگر اینکه خداوند روز قیامت آن نماز را برای او می‌آورد و نماز را به چهره‌اش می‌زنند و آنگاه دستور می‌رسد که او را به آتش برند آنگاه شکافته می‌شود آن‌گونه که ماهی شکافته می‌شود و آن‌گونه که گوشت را تکه‌تکه می‌کنند و خشک می‌کنند او را در آتش جهنم تکه‌تکه و خشک می‌کنند.

ای حولاء! زنی نیست که در وادی یا نهر جاری غسل کند درحالی‌که شوهردار باشد مگر اینکه خداوند عزوجل در روز قیامت او را در یک وادی از وادی‌های جهنم می‌اندازد که آتش و شعله بزرگ از آن زبانه می‌کشد، سپس این زن چون موجی که برمی‌خیزد و همانند یک ماهی که در آتش می‌افتد، می‌ایستد.

ای حولاء! زنی نیست که مهرش به خاطر زیادبودن بر شوهرش سنگینی کند، مگر اینکه خداوند زنجیرهای آتشین جهنم را بر او سنگین سازد.

ای حولاء! زنی نیست که مهرش را بر شوهرش تا روز قیامت به تأخیر اندازد [و نبخشد با اینکه شوهر قادر به پرداخت آن نیست] مگر اینکه خداوند رسوایی در دنیا را به او می‌چشاند «و عذاب آخرت بزرگتر است اگر بدانند».

ای حولاء! زنی نیست که بدون اجازه شوهرش روزه مستحبی بگیرد (غیر روزه ماه رمضان و روزه نذری و…)، مگر اینکه از گنهکاران است.

ای حولاء! شایسته نیست برای زن که چیزی از خانه شوهرش جز با اجازه او صدقه دهد و اگر چنین کند پاداش برای شوهر و گناه بر زن است.

ای حولاء! زنی نیست که بدون اجازه شوهرش از خانه بیرون رود مگر اینکه از گنهکاران خواهد بود و تا روز قیامت گناه بر او خواهد بود سپس خداوند او را از بالای عرشش لعن می‌کند و فرشتگان او را لعن می‌کنند تا آن که بمیرد یا توبه کند و به شوهرش باز گردد.

ای حولاء! اگر مرد از زن راضی باشد خداوند از زن راضی است ولی اگر مرد بر زن خشم کند و او را دشمن دارد خداوند و فرشتگان بر او خشم گیرند و به‌شدت او را دشمن دارند و بر او غضب کنند.

ای حولاء! اگر شوهر بر زنش غضب کند پروردگارش بر او غضب کرده و روز قیامت وارونه و افتاده به رو در اصل جهنم با منافقان در پست‌ترین جای جهنم محشور می‌شود و خداوند مارها، عقرب‌ها، افعی‌ها و مارهای نر و ماده را بر او مسلّط می‌سازد که گوشتش را هر ماری چون درخت و کوه‌های استوار بخورند.

ای حولاء! زنی نیست که نمازش را بخواند و ملازم خانه‌اش باشد و از شوهرش اطاعت کند و پروردگارش را ستایش کند و بر محمد و آل محمد درود فرستد و برای شوهرش دعا کند، مگر اینکه خداوند گناهان گذشته و آینده وی را می‌آمرزد.

ای حولاء! برای زن جایز نیست که بیش از توان شوهرش او را مکلف سازد و نیز از او نزد احدی از خلق خداوند عزوجل (نه خویشاوند و نه بیگانه) شکایت نکند.

ای حولاء! بر زن واجب است در ضرر و نفع و بر سختی و راحتی شکیبا باشد آن‌گونه که همسر حضرت ایوب گرفتار، صبر کرد هجده سال بر خدمت به ایوب صبر کرد او را بر دوشش آن گونه که دیگران به دوش می‌گیرند با حاملان حمل می‌کرد و به سان آرد کنندگان آرد می‌کرد و چون شویندگان می‌شست و تکه‌نانی برای او می‌آورد که او بخورد و حمد الهی کند. زن ایوب پیوسته ایوب را در عبایی می‌انداخت و او را به جهت محبت و احسان به خدا و تقرباً الی الله عزوجل به دوش می‌گرفت.

ای حولاء! هر زنی که با شوهرش بماند و صبر کند در سختی و خوشی، مطیع او و امر او باشد خداوند او را با همسر ایوب(علیه‌السلام) محشور می‌سازد.

ای حولاء! زینت خود را برای غیر شوهرت آشکار مساز.

ای حولاء! برای زنی جایز نیست که مچ و قدم خود را برای مردی جز شوهرش آشکار کند. و چون چنین کند پیوسته در لعنت خدا و خشم الهی است و خدا بر او غضب کند و فرشتگان الهی او را لعنت کنند و خداوند عذاب دردناکی برایش آماده سازد.

و بدان ای حولاء! هر زنی که به حمام [خارج از خانه] برود، شیطان ملعون دستش را بر فرج او بگذارد و اگر بخواهد با او روبرو می‌شود و اگر بخواهد به او پشت می‌کند و او را لعنت کند تا آنکه از حمام بیرون آید؛ چراکه حمام، خانه‌ای از خانه‌های جهنم و از خانه‌های کفار و شیاطین است.

ای حولاء! مرد حقی به همسرش دارد چونان حق خدا بر خلقش.

ای حولاء! مرد حقوقی بر همسرش دارد:

• وقتی شوهرش غضبناک بود، وی را راضی کند؛
• وقتی دستوری می‌دهد، اطاعت کند؛
• با او دهان‌به‌دهان نکند؛
• از او سرپیچی نکند؛
• درحالی‌که شوهرش غضبناک است، شب را به صبح نرساند؛
• در هر حالی که شوهرش او را طلبید، ممانعت نکند؛ گرچه بر پشت مرکب باشد.

ای حولاء! بر زن لازم است که هر زمان شوهر بر او خشم می‌کند او را راضی سازد و برای زن حلال نیست که نگاه خشم‌آلود به مرد کند بلکه بر دو پای مرد می‌افتد، او را می‌بوسد و دست به پای او می‌کشد تا خداوند از او راضی شود و اگر مرد بر او خشم کند خداوند بر او خشم خواهد کرد.

ای حولاء! برای زن بر شوهرش است که شکمش را سیر کند، لباس بر تن وی کند و نماز و روزه و زکات را به او بیاموزد، اگر در مالش حقی است و زن با او در این باره مخالفت نکند.

ای حولاء! خدایم مرا به جایگاه پسندیده برانگیخت و بهشت و آتش خود را بر من عرضه کرد، من دیدم که بیشترین اهل آتش زنان هستند. پس گفتم: ای حبیب من جبرئیل! چرا چنین است؟ گفت: به دلیل کفر زنان. گفتم: آیا به خداوند عزوجل کفر می‌ورزند؟ جبرئیل گفت: نه، ولی به نعمت ما کفر می‌ورزند. گفتم: چگونه ای حبیب من؟
گفت: اگر شوهرش یک عمر به او نیکی کند و یک بدی از مرد به زن نرسد، زن گوید: من هرگز از او خوبی ندیدم.

ای حولاء! بیشتر آتش از هیزم آتش زنان است. حولاء گفت: ای رسول خدا چرا این گونه است؟ حضرت فرمود: چون زن آن زمان که ساعتی بر شوهرش خشم کند می‌گوید من از تو هرگز خیری ندیده‌ام و شاید فرزندانی از این شوهر به دست آورده باشد.

ای حولاء! برای مرد بر زن است که ملازم خانه گرد باشد و او را دوست بدارد و به او محبت و شفقت کند و از خشم او اجتناب ورزد و در پی رضایت او باشد به عهد و وعده او وفا کند و از شدت و قهر او بپرهیزد و کسی را با او در فرزندانش شریک نسازد، او را اهانت نکند، او را به سختی نیندازد و در حضور، او و در مال او خیانت به او نکند و اگر نبود مرد را حفظ کند، حضور او را حفظ کرده است و در خانه‌اش آرام گیرد و برای شوهرش خودش را زینت کند و نمازش را به پا دارد و از جنابت و حیض و استحاضه‌اش غسل کند و چون چنین کند روز قیامت پاک با چهره‌ای نورانی خواهد بود و شوهرش اگر مؤمن شایسته‌ای باشد، این همسر او خواهد بود؛ ولی اگر مؤمن نباشد مردی دیگر از شهیدان او را به همسری می‌گیرد و ای حولاء! تو خویش را خوشبو مساز و مرو درحالی‌که شوهرت نیست.

ای حولاء! هرکس که از شماها ایمان به خدا و روز آخر دارد زینت خود را برای غیر شوهرش قرار ندهد و پوشش سر و مچش را آشکار نمی‌کند و هر زنی که چیزی از این را برای غیر شوهرش قرار دهد دینش را از بین برده و پروردگارش را بر خویش خشمگین ساخته است.

ای حولاء! برای زنی جایز نیست که کسی را که بالغ شده است را به خانه‌اش وارد سازد و نیز چشمش را از او پر کند و نیز چشم او را از خود پر سازد (یعنی به‌طور کامل، او به فرد بالغی نگاه کند و یا مرد بالغی به او نگاه کند) و با او هم غذا نشود و نیاشامد مگر اینکه بر او محرم باشد و این هم در حضور شوهرش باشد.

در این هنگام عایشه گفت: ای رسول خدا! گرچه شوهرش برده باشد؟ حضرت فرمود: و اگر برده باشد باز زن هیچ یک از این کارها را انجام ندهد و اگر انجام دهد خداوند بر او خشم و به‌شدت غضب کند و او را خداوند لعنت کند و فرشتگان لعنت کنند.

ای حولاء! زنی نیست که چیزی را که پاکیزه ساخته برای شوهرش بیرون بیاورد (یعنی به شوهرش بدهد) مگر اینکه خداوند در بهشت برایش از هر رنگ بیافریند و به او می‌گوید بخور و بیاشام در برابر آنچه که در ایام گذشته انجام داده‌ای.

ای حولاء! زنی نیست که سخنی را از شوهرش تحمّل کند مگر اینکه خداوند برای او در برابر هر کلمه‌ای، پاداشی که برای روزه‌دار و مجاهد در راه خداوند عزوجل نوشته شده است می‌نویسد.

ای حولاء! زنی نیست که از شوهرش شکایت کند مگر این که خداوند بر او خشم کند و زنی نیست که بر شوهرش لباس بپوشاند مگر اینکه خداوند در روز قیامت هفتاد لباس از بهشت بر او می‌پوشاند که هر لباسی از آنها چون گل‌های سرخ و خوشبو است و روز قیامت چهل کنیز حورالعین می‌دهد که آن زن را خدمت کنند.

ای حولاء! زنی نیست که از شوهرش به فرزندی آبستن شود مگر اینکه در سایه خداوند عزوجل است تا آنکه درد زایمان او را بگیرد و در برابر هر درد زایمانی برای او، یک آزاد سازی بنده مؤمن است و چون وضع حمل کند و شروع به شیردادن فرزند بنماید فرزند نمی‌مکد از شیر مادرش مگر اینکه در پیش روی مادر در روز قیامت نوری روشنایی می‌زند که هرکس او را ببیند از اولین و آخرین، شگفت‌زده می‌شود و این زن با اینکه روزه نیست روزه‌دار و شب‌زنده‌دار محسوب می‌شود. روزه همه عمر و شب‌زنده‌داری همه عمر برای او نوشته می‌شود و چون فرزندش را از شیر بگیرد خداوند گوید: ای زن؛ من هرچه از گناهان گذشته بر تو بود آمرزیدم و کار را از نو آغاز کن خداوند تو را رحمت کرد.

حولاء گفت: ای رسول خدا! خداوند بر تو درود فرستد اینها همه برای مرد است؟ حضرت فرمود: آری ….»

حقوق زن بر شوهر

حولاء گفت: پس برای زنان بر مردان چیست؟ رسول خدا فرمود: برادرم جبرئیل به من خبر داد و پیوسته به من سفارش زنان را می‌کرد تا آنجا که گمان کردم که برای شوهر زن حلال نیست که به زن اف (کمترین کلمه‌ای که ابراز نفرت می‌کند) بگوید.

ای محمد! درباره زنان از خداوند عزوجل پروا کنید چراکه زنان در برابر شما میانه (نه کودک و نه بزرگ) هستند، آنان را بر پایه امانات الهی گرفته‌اید، مادامی که آمیزش با آنان را با کلام خدا و مقرّر الهی از واجب و سنّت و شریعت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله حلال کرده باشید.

همانا برای آنان بر شما حقّ واجبی است به دلیل اینکه تنشان را بر خویش حلال می‌سازید و در برابر اینکه پیوسته همراه ابدان آنان هستید و فرزندان شما را در درون خویش دارند تا آن که درد زایمان آنان را بگیرد.

بنابراین به آنان محبت ورزید و آنان را آرامش دهید و دل‌هایشان را شاد سازید تا با شما بمانند و آنان را مجبور نسازید و به خشمشان نیاورید و از آنچه به آنان داده‌اید چیزی را نگیرید مگر با رضایت و اذن آنان…»

مستدرک الوسایل (محدث نوری)، ج۱۴، ص۲۳۸ و جامع احادیث الشیعه (بروجردی)، ج۲۵، ص۵۱۰