دربارۀ ارتباط ارادۀ اولیای الهی با ارادۀ ذات باری از روایات سه مرحله استفاده می‌شود:
فهرست مطالب
رابطه اراده خدا و اولیاء خدا
۱. اراده، تابع اراده خدا
اواخر عمر جابربن‌عبدالله انصاری بود، امام باقر(ع) به عیادتش رفته و حالش را پرسیدند، عرض کرد: در حالی هستم که پیری و مرض و مرگ از جوانی و سلامتی و زندگی برایم خوش‌تر است!
حضرت فرمود: «أَمَّا أَنَا يَا جَابِرُ، فَإِنْ جَعَلَنِيَ اللَّهُ شَيْخاً أُحِبُّ الشَّيْخُوخَةَ…» اگر مرا پیر قرار دهد، پیری را می‌پسندم و اگر جوان قرار دهد، جوانی را، اگر مریضم کند، مرض را دوست دارم و اگر شفایم دهد، شفا را، اگر مرگ را برایم تقدیر کند، مرگ برایم خوش‌تر است و اگر زنده‌ام بدارد، زندگی را دوست دارم!
پس جابر صورت حضرت را بوسید و عرضه داشت: رسول خدا راست گفت، او فرمود: یکی از فرزندان مرا درک می‌کنی که هم‌نام من است و «يَبْقُرُ الْعِلْمَ بَقْراً كَمَا يَبْقُرُ الثَّوْرُ الْأَرْضَ» علم را می‌شکافد، همانند زمینی که شخم زده می‌شود.
مسکن الفؤاد، ص۸۷
| یکی درد و یکی درمان پسنده | یکی وصل و یکی هجران پسنده |
| من از درمان و درد و وصل و هجران | پسندم آنچه را جانان پسنده |
۲. اتحاد اراده عبد با اراده ربّ
یعنی گویا از خود اراده‌ای ندارد و در برابر اراده حق تعالی مسلوب الاراده است.
امام سجاد(ع) فرمود: به مریضی سختی مبتلا شدم، پدرم فرمود: چه چیزی اشتها داری؟ عرض کردم: «أَشْتَهِي أَنْ أَكُونَ مِمَّنْ لَا أَقْتَرِحُ عَلَی رَبِّي سِوَی مَا يُدَبِّرُهُ لِي» می‌خواهم در آنچه پروردگارم برایم تدبیر می‌کند پیشنهادی نداشته باشم. پدرم فرمود: آفرین که با خلیل خدا مشابهت داری…
دعوات راوندی، ص۱۶۸
۳. کاشفیت از اراده الهی
انسان به مرحله‌ای برسد که اراده‌اش دلیل اردة الربّ باشد و از روی اراده او بتوان به مشیت الهی پی برد.
پیوند اراده خداوند با قلب امام
با نظر به روایات، در زمینه پیوند اراده حقّ با قلب امام سه عنوان دیده می‌شود:
۱. هبوط
در زیارت امام حسین(ع) می‌خوانیم: «إِرَادَةُ الرَّبِ فِي مَقَادِيرِ أُمُورِهِ تَهْبِطُ إِلَيْكُمْ وَ تَصْدُرُ مِنْ بُيُوتِكُمْ» اراده پروردگار در امور مقدّرش به‌سوی شما خاندان فرود می‌آید و از خانه‌های شما صادر می‌شود!
الکافی، ج۴، ص۵۷۷
۲. ورود
امام هادی(ع) فرمودند: «إِنَّ اللَّهَ جَعَلَ قُلُوبَ الْأَئِمَّةِ مَوْرِداً لِإِرَادَتِهِ، فَإِذَا شَاءَ اللَّهُ شَيْئاً شَاءُوهُ، وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ وَ ما تَشاؤُنَ إِلَّا أَنْ يَشاءَ اللَّه» خدا دل‌های ائمه را محلّ ورود ارادۀ خود قرار داده است، هرگاه خدا چیزی بخواهد آنان می‌خواهند و این تفسیر آیه قرآن است که فرمود: و نخواهید شما مگر آنکه خدا بخواهد.
بصائر الدرجات، ج۱، ص۵۱۷
۳. وکور
مفضل از امام صادق(ع) نقل می‌کند که فرمود: اگر به ما اجازه داده می‌شد که جایگاهمان نزد خدا را باز گوییم، شما تحمل نمی‌کردید! شخصی پرسید: از نظر علم؟ حضرت فرمود: مسئله علم آسان‌تر از آن مقامات است.
«إِنَّ الْإِمَامَ وَكْرٌ لِإِرَادَةِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ» به‌درستی امام آشیان ارادۀ خداوند عزوجل است.
بحار الانوار، ج۲۵، ص۳۸۵
سید مجتبی بحرینی (شرح آل‌یاسین) و…
۰ دیدگاه