اسـتخاره یعنی چه و چه اهمیتی دارد؟
استخاره یعنی درخواست خیر از خداوند، یعنی از خدا چیزی را بخواهیم که در واقع به‌نفع ما باشد؛ گرچه شاید در ظاهر (به‌حسب امور مادی) برای ما ناخوشایند باشد.
پروردگار در آیه۲۱۶ سوره بقره می‌فرماید: «وَ عَسى أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئاً وَ هُوَ خَیْرٌ لَکُمْ وَ عَسى أَنْ تُحِبُّوا شَیْئاً وَ هُوَ شَرٌّ لَکُمْ» یعنی: چه‌بسا از چیزی که به‌نفعتان هست، بدتان آید و چیزی که به‌ضررتان هست، خوشایندتان باشد!
و در آیه۱۹ سوره نساء می‌فرماید: «فَعَسى أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئاً وَ یَجْعَلَ اللَّهُ فیهِ خَیْراً کَثیراً» یعنی: چه‌بسا از چیزی بدتان بیاید درحالی‌که خداوند خیر و منفعت زیادی در آن قرار داده باشد.
- و در حدیث قدسی خداوند متعال می‌فرماید: از شقاوت و بد بختى بنده من است که کارها را انجام دهد و از من درخواست خیر ننماید.
- پیامبر اکرم به امیرالمؤمنین فرمودند: یا على، کسی که استخاره کند، سرگردان نمی‌شود، و کسی که مشورت نماید، پشیمان نگردد.
چه زمانی می‌توانم برای کارهایم استخاره بگیرم؟
استخاره پس از استشاره
- هنگامی که می‌خواهید کاری را انجام دهید، جوانب آن را بسنجید، تحقیق کنید، مشورت کنید، سپس اگر به این نتیجه رسیدید که انجام‌دادنش بهتر است، انجام دهید و اگر به این نتیجه رسیدید که ترک آن بهتر است، آن کار را رها کنید، و اگر متحیر ماندید و به نتیجه قطعی نرسیدید، می‌توانید استخاره بگیرید و اگر خوب بود بر خدا توکل کرده و انجام دهید.
- اگر کاری را اصلا نمی‌خواهید انجام دهید، الکی برایش استخاره نگیرید که شاید عواقب خوبی نداشته باشد.
- اگر به‌شدت به کاری علاقه دارید و می‌خواهید آن را انجام دهید، برای دل‌خوشی خود استخاره نگیرید و خود را نسبت به آن کار دل‌چرکین نکنید.
- در برخی روایات فرموده‌اند، پیش از استخاره، با هیچ‌کس مشورت نکن! و مراد این‌گونه روایات این است که: پیش از رفتن نزد مشاور، از خدا طلب خیر کنید و از او بخواهید که خیر را پیش پای شما قرار دهد، سپس با مشاور صحبت کنید تا خداوند آنچه که به نفع شما است را بر زبان مشاور جاری کند.
استخاره پس از استخاره
استخاره برای این هست که انسان از حالت تحیّر در بیاد، پس چندمرتبه استخاره‌گرفتن معنا نداره، مگر بعد از مدتی که شرایط عوض شده باشه.
برای چه کارهایی می‌توانم استخاره بگیرم؟
قانون کلی استخاره این است که: انسان می‌تواند برای انجام‌دادن کاری که تردید دارد، استخاره بگیرد؛ مانند:
- ازدواج‌کردن با شخصی که درباره‌اش تحقیق کرده؛ اما به نتایج ضدّ و نقیض رسیده است؛
- تجارت و خرید و فروش؛
- مسافرت؛
- تعویض محلّ کار یا مکان خانه یا شغل؛
- و…
استخاره، آینده‌نگری نیست، تفأل نیست، سرکتاب بازکردن هم نیست، پس برای این کارها نمی‌توان استخاره گرفت:
- مریضی داریم می‌خواهم ببینم خوب می‌شود یا خیر!
- خانه‌ای خریده‌ام، می‌خواهم ببینم خوش‌یُمن است یا نه!
- می‌خواهم بدانم بچه‌ای که در شکم دارم، دختر است یا پسر!
- فرزندم زندان است، می‌خواهم ببینم آزاد می‌شود یا اعدامش می‌کنند!
- شاید از شنیدن موارد بالا خنده‌تان گرفته باشد؛ اما واقعیت این است که متأسفانه ده‌ها بلکه صدها تماس با این مضامین و شبیه اینها داشته‌ام!
چیزی که برایش استخاره می‌گیرید، باید انجام‌دادن و انجام‌ندادنش مجاز باشد، پس برای کارهای واجب و حرام نمی‌شود استخاره گرفت؛ مانند:
- استخاره برای سقط جنین، که به‌شدت رواج دارد؛
- استخاره برای روزه‌گرفتن در ماه رمضان و…
جدول بهترین زمان و ساعت استخاره با قرآن
در این جدول بهترین ساعت برای استخاره‌کردن برای امور مهمه در هر یک از روزهای هفته را مشاهده می‌کنید. هرگونه ابهام یا پرسش را در قسمت دیدگاه‌ها مطرح بفرمایید.
نام اوقات مختلف روز
أول الیوم و أجزاؤه: الفجر، ثمَّ الصباح، ثمَّ الغداه، ثمَّ البکره، ثمَّ الضحى، ثمَّ الهجیره، ثمَّ الظهر، ثمَّ الرواح، ثمَ المساء، ثمَّ العصر، ثمَّ الأصیل، ثمَّ العشاء الأولى، ثمَّ العشاء الأخیره عند مغیب الشفق.
السحر سحران: الأول: قبل انصداع الفجر، و الآخر: عند انصداعه قبیل الصبح.
و الغداه: من طلوع الفجر إلى الظهر.
و العشی: من الظهر إلى نصف اللیل.
فی «القاموس»: الصبح: الفجر، أو أول النهار.
و عند الجوهری: یقال للوقت بعد طلوع الشمس: ضحوه، و للوقت تشرق فیه: ضحى- بالقصر-، و لوقت ارتفاعها الأعلى: ضحاء- بالمد-.
أول النهار: إلى ما قبل الزوال.
و ساعه الزوال: نصف النهار، لا نصف الیوم.
آموزش روش‌های استخاره‌گرفتن
شیوه استخاره با قرآن
- سه مرتبه سوره اخلاص (قل هو الله احد) را بخوانید؛
- سه مرتبه صلوات بفرستید؛
- این دعا را بخوانید: «اللَّهُمَّ تَفَأَّلْتُ بِکِتَابِکَ وَ تَوَکَّلْتُ عَلَیْکَ فَأَرِنِی مِنْ کِتَابِکَ مَا هُوَ مَکْتُومٌ مِنْ سِرِّکَ الْمَکْنُونِ فِی غَیْبِکَ»؛
- قرآن را باز کنید و آیه اول صفحه سمت راست را بخوانید؛
- اگر مضمون آن، آیات رحمت و نعمت بود، خوب می‌باشد و اگر آیات نقمت و عذاب بود، خوب نمی‌باشد.
شیوه استخاره با تسبیح
- استخاره دوتایی:
- سه مرتبه صلوات بفرستید
- سپس بگویید: «أَسْتَخِیرُ اللَّهَ بِرَحْمَتِهِ خِیَرَةً فِی عَافِیَةٍ»
- سپس مقداری از تسبیح را بگیرید و دوتا دوتا جدا کنید
- اگر در آخر، یکی باقی ماند، خوب است و اگر دو تا باقی ماند بد است.
- استخاره جواهری (هشت‌تایی): این استخاره منسوب به امام زمان(علیه‌السلام) است:
- قرائت و دعا
- مقداری از تسبیح را بگیرید و هشت‌تا هشت‌تا جدا کنید
- و در پایان:
- اگر یکی باقی ماند، فی‌الجمله خوب است؛
- اگر دوتا باقی ماند، یک نهی دارد؛
- اگر سه‌تا باقی ماند، میانه است؛
- اگر چهارتا باقی ماند، دو نهی دارد؛
- اگر پنج‌تا باقی ماند، سختی یا ملامت دارد؛
- اگر شش‌تا باقی ماند، خیلی خوب است، زود انجام دهید؛
- اگر هفت‌تا باقی ماند، سختی یا ملامت دارد؛
- اگر هشت‌تا باقی ماند، چهار نهی دارد.
- استخاره حسینی (سه‌تایی): این استخاره از امام صادق(علیه‌السلام) نقل شده است:
- یک مرتبه سوره حمد؛
- سه مرتبه سوره اخلاص؛
- پانزده مرتبه صلوات؛
- سپس این دعا: «اللّهمّ إنّی أسألک بحقّ الحسین و جدّه و أبیه و امّه و أخیه و الأئمه التسعه من ذُرّیته أن تصلّی على محمّدٍ و آل محمّد و أن تجعل لی الخیره فی هذه السبحه و أن ترینی ما هو أصلح لی فی الدین و الدنیا، اللّهمّ إن کان الأصلح فی دینی و دنیای و عاجل أمری و آجله فعل ما أنا عازم علیه فمرنی و إلّا فانهنی إنّک على کلّ شی‌ء قدیر»؛
- سپس مقداری از تسبیح را بگیر و سه‌تا سه‌تا جدا کن و همراه با ردّکردن بگو: «سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله»؛
- اگر به «سبحان الله» تمام شد، میانه است و می‌توانی انجام دهی یا انجام ندهی؛
- اگر به «و الحمد لله» تمام شد، انجام بده، خوب است؛
- اگر به «و لا اله الا الله» تمام شد، انجام نده، خوب نیست.
دعا و مناجات استخاره
- یکی دیگر از راه‌های طلب خیر از پروردگار متعال، خواندن مناجات استخاره است. اگر می‌خواهید کاری را انجام دهید و اطراف آن را سنجیده‌اید، این مناجات را بخوانید و اقدام کنید. اگر آن کار به نفع شما نباشد، خداوند مانعی سر راهتان قرار می‌دهد تا انجام نشود ان‌شاء‌الله
اللَّهُمَّ إِنَّ خِيَرَتَكَ فِيمَا اسْتَخَرْتُكَ فِيهِ تُنِيلُ الرَّغَائِبَ وَ تُجْزِلُ الْمَوَاهِبَ وَ تُغْنِمُ الْمَطَالِبَ وَ تُطَيِّبُ الْمَكَاسِبَ وَ تَهْدِي إِلَى أَجْمَلِ الْمَذَاهِبِ وَ تَسُوقُ إِلَى أَحْمَدِ الْعَوَاقِبِ وَ تَقِي مَخُوفَ النَّوَائِبِ.
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْتَخِيرُكَ فِيمَا عَزَمَ رَأْيِي عَلَيْهِ وَ قَادَنِي عَقْلِي إِلَيْهِ.
فَسَهِّلِ اللَّهُمَّ فِيهِ مَا تَوَعَّرَ وَ يَسِّرْ مِنْهُ مَا تَعَسَّرَ وَ اكْفِنِي فِيهِ الْمُهِمَّ وَ ادْفَعْ بِهِ عَنِّي كُلَّ مُلِمٍّ، وَ اجْعَلْ يَا رَبِّ عَوَاقِبَهُ غُنْماً وَ مَخُوفَهُ سِلْماً وَ بُعْدَهُ قُرْباً وَ جَدْبَهُ خِصْباً.
وَ أَرْسِلِ اللَّهُمَّ إِجَابَتِي وَ أَنْجِحْ طَلِبَتِي وَ اقْضِ حَاجَتِي وَ اقْطَعْ عَنِّي عَوَائِقَهَا وَ امْنَعْ عَنِّي بَوَائِقَهَا.
وَ أَعْطِنِي اللَّهُمَّ لِوَاءَ الظَّفَرِ وَ الْخِيَرَةِ فِيمَا اسْتَخَرْتُكَ وَ وُفُورِ الْمَغْنَمِ فِيمَا دَعَوْتُكَ وَ عَوَائِدِ الْإِفْضَالِ فِيمَا رَجَوْتُكَ.
وَ اقْرِنْهُ اللَّهُمَ بِالنَّجَاحِ وَ خُصَّهُ [حُطَّهُ] بِالصَّلَاحِ وَ أَرِنِي أَسْبَابَ الْخِيَرَةِ فِيهِ وَاضِحَةً وَ أَعْلَامَ غُنْمِهَا لَائِحَةً وَ اشْدُدْ خُنَاقَ تَعْسِيرِهَا وَ انْعَشْ صَرِيخَ تَكْسِيرِهَا.
وَ بَيِّنِ اللَّهُمَّ مُلْتَبَسَهَا وَ أَطْلِقْ مُحْتَبَسَهَا وَ مَكِّنْ أُسَّهَا حَتَّى تَكُونَ خِيَرَةً مُقْبِلَةً بِالْغَنَمِ مُزِيلَةً لِلْغُرْمِ عَاجِلَةً لِلنَّفْعِ بَاقِيَةَ الصُّنْعِ إِنَّكَ مَلِيءٌ بِالْمَزِيدِ مُبْتَدِئٌ بِالْجُودِ.
- دعای ۳۳ صحیفه سجادیه درباره استخاره:
- مضمون این دعا منحصر به زمان تحیر نیست؛ بلکه خوب است انسان همیشه این چند خطّ دعا را بخواند و از خداوند درخواست کند که مسیر مورد رضایت خودش را به ما بنمایاند.
«اللَّهُمَ إِنِيِ أَسْتَخِيرُكَ بِعِلْمِكَ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اقْضِ لِي بِالْخِيَرَةِ وَ أَلْهِمْنَا مَعْرِفَةَ الِاخْتِيَارِ، وَ اجْعَلْ ذَلِكَ ذَرِيعَةً إِلَى الرِّضَا بِمَا قَضَيْتَ لَنَا وَ التَّسْلِيمِ لِمَا حَكَمْتَ فَأَزِحْ عَنَّا رَيْبَ الِارْتِيَابِ، وَ أَيِّدْنَا بِيَقِينِ الْمُخْلِصِينَ، وَ لَا تَسُمْنَا عَجْزَ الْمَعْرِفَةِ عَمَّا تَخَيَّرْتَ فَنَغْمِطَ قَدْرَكَ، وَ نَكْرَهَ مَوْضِعَ رِضَاكَ، وَ نَجْنَحَ إِلَى الَّتِي هِيَ أَبْعَدُ مِنْ حُسْنِ الْعَاقِبَةِ، وَ أَقْرَبُ إِلَى ضِدِّ الْعَافِيَةِ، حَبِّبْ إِلَيْنَا مَا نَكْرَهُ مِنْ قَضَائِكَ، وَ سَهِّلْ عَلَيْنَا مَا نَسْتَصْعِبُ مِنْ حُكْمِكَ وَ أَلْهِمْنَا الِانْقِيَادَ لِمَا أَوْرَدْتَ عَلَيْنَا مِنْ مَشِيَّتِكَ، حَتَّى لَا نُحِبَّ تَأْخِيرَ مَا عَجَّلْتَ، وَ لَا تَعْجِيلَ مَا أَخَّرْتَ، وَ لَا نَكْرَهَ مَا أَحْبَبْتَ، وَ لَا نَتَخَيَّرَ مَا كَرِهْتَ. وَ اخْتِمْ لَنَا بِالَّتِي هِيَ أَحْمَدُ عَاقِبَةً، وَ أَكْرَمُ مَصِيراً، إِنَّكَ تُفِيدُ الْكَرِيمَةَ، وَ تُعْطِي الْجَسِيمَةَ، وَ تَفْعَلُ مَا تُرِيدُ، وَ أَنْتَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ».
- روش دیگر: کسی که هفتاد مرتبه این دعا را بخواند، خداوند حتماً خیر را به او عنایت می‌فرماید (به اینکه خیر را به دلش می‌اندازد یا بر زبان شخصی جاری می‌سازد یا خیر را در همان کاری قرار می‌دهد که می‌خواهد آن شخص انجامش دهد):
«یَا أَبْصَرَ النَّاظِرِینَ وَ یَا أَسْمَعَ السَّامِعِینَ وَ یَا أَسْرَعَ الْحَاسِبِینَ وَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ وَ یَا أَحْکَمَ الْحَاکِمِینَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ وَ خِرْ لِی فِی کَذَا وَ کَذَا»
و به‌جای کذا و کذا، کاری که می‌خواهد انجام دهد را نام ببرد. مثلا بگوید: «خِرْ لِی فی تزویجی» یا «فی بیعی و شرائی» یا «فی سفری».
جایگاه قرعه و روش قرعه‌زدن
یکی از روش‌های رفع تحیّر و حیرت، استخاره بود که در بالا گذشت. راه دیگر برای خروج از سرگردانی استفاده از قرعه است. یکی از شیوه‌های آسان قرعه‌انداختن که در روایات آمده است این است:
عبدالرحمن‌بن‌سیابه می‌گوید: با انبوهی از کالاهای تجاری به مکه رفتم؛ اما بازار مکه کساد بود! بعضی از دوستانم می‌گفتند: جنس‌های تو در یمن خریدار دارد، آن‌ها را به «یمن» ببر، بعضی می‌گفتند: اگر به «مصر» ببری سود خوبی خواهی کرد! [برای هر کدام باید بیش از هزار کیلومتر راه می‌رفتم؛ لذا متحیّر بودم که کدام را انتخاب کنم].
خدمت امام صادق(ع) رسیدم و جریان را با ایشان در میان گذاشتم، حضرت فرمود: بین مصر و یمن قرعه بیانداز، پس هر کدام در آمد با توکل بر خداوند اقدام کن.
عبدالرحمن پرسید: چگونه قرعه بیاندازم؟ حضرت فرمود: سه تکه کاغذ بردار.
روی یکی بنویس: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ. إِنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ، عالِمُ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ، أَنْتَ الْعَالِمُ وَ أَنَا الْمُتَعَلِّمُ، فَانْظُرْ فِي أَيِّ الْأَمْرَيْنِ خَيْرٌ لِي حَتَّى أَتَوَكَّلَ عَلَيْكَ فِيهِ فَأَعْمَلَ بِهِ. سپس بنویس: مصر إِنْ شَاءَ اللَّهَ»
اگر خدا بخواهد، مصر
روی دیگری بنویس: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ. إِنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ، عالِمُ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ، أَنْتَ الْعَالِمُ وَ أَنَا الْمُتَعَلِّمُ، فَانْظُرْ فِي أَيِّ الْأَمْرَيْنِ خَيْرٌ لِي حَتَّى أَتَوَكَّلَ عَلَيْكَ فِيهِ فَأَعْمَلَ بِهِ. سپس بنویس: یمن إِنْ شَاءَ اللَّهَ»
اگر خدا بخواهد، یمن
روی کاغذ سوم بنویس: «يُحْبَسُ إِنْ شَاءَ اللَّهُ وَ لَا يُبْعَثُ بِهِ إِلَى بَلْدَةٍ مِنْهَا»
پس برگه‌ها را به شخصی بده تا مخلوط کند و در ظرفی یا مشت خود مخفی کند، پس یکی از آن‌ها را بردار و هرچه آمد به آن عمل کن.
بحار الانوار، ج۸۸، ص۲۳۳
روش قرعه‌انداختن
پس اگر مثلاً مردّد هستید که آیا خوب است ماشین‌تان را بفروشید و با پول آن طلا بخرید یا در بورس سرمایه‌گذاری کنید! اولاً از اهل خبره مشورت بگیرید، اگر به نتیجه قطعی نرسیدید، سه کاغذ به شکل زیر بنویسید و قرعه بزنید:
کاغذ اول: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ. إِنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ، عالِمُ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ، أَنْتَ الْعَالِمُ وَ أَنَا الْمُتَعَلِّمُ، فَانْظُرْ فِي أَيِّ الْأَمْرَيْنِ خَيْرٌ لِي حَتَّى أَتَوَكَّلَ عَلَيْكَ فِيهِ فَأَعْمَلَ بِهِ. طلا إِنْ شَاءَ اللَّهَ»
کاغذ دوم: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ. إِنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ، عالِمُ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ، أَنْتَ الْعَالِمُ وَ أَنَا الْمُتَعَلِّمُ، فَانْظُرْ فِي أَيِّ الْأَمْرَيْنِ خَيْرٌ لِي حَتَّى أَتَوَكَّلَ عَلَيْكَ فِيهِ فَأَعْمَلَ بِهِ. بورس إِنْ شَاءَ اللَّهَ»
کاغذ سوم: «ان شاء الله ماشین را نگه می‌دارم و هیچکدام را نمی‌خرم»
۰ دیدگاه