فهرست مطالب
احکام مربوط به پاک‌کننده‌ها و روش آب‌کشیدن چیزهای نجس
بر اساس فتوای آیت‌الله سیستانی
توجه: ممکن است متن این نوشتار سنگین باشد، در آینده روان‌سازی می‌شود…
۱. آب
پاک‌کنندۀ اعیان (مثل میّت مسلمان و آب متنجّس) و جوامد متنجّسه می‌باشد؛
روش شستن اشیای متنجس، بعد از زوال و ازبین‌بردن عین نجاست:
- داخل ظرف: ۳ مرتبه. چه با آب قلیل [چه با آب کرّ]
- بدن و لباس
- متنجس به ادرار: ۲ مرتبه. چه با آب قلیل یا کرّ
- با آب جاری یک مرتبه کافی است
- متنجس به غیر ادرار: ۱ مرتبه. چه با آب قلیل یا کرّ یا جاری
- متنجس به ادرار: ۲ مرتبه. چه با آب قلیل یا کرّ
- بقیۀ اشیای متنجس به ادرار یا غیر ادرار: ۱ مرتبه. چه با آب قلیل یا کرّ
- ادرار بچه و نوزاد با یک مرتبه شستن پاک می‌شود و فشار و خارج‌کردن غساله لازم نیست. به‌شرطی که:
- بچه زیر دو سال داشته باشد؛
- و عرفاً غذاخور نشده باشد.
حکم غساله
هرگاه شی‌ئی با آب قلیل شسته شود، انفصال و جداشدن غساله از آن لازم است.
غسالۀ آب قلیل [نجس است].
غسالۀ شست‌وشوی دفعۀ اول با آب کرّ، نجس است، در صورتی که به نجاستی برخورد کرده باشد که به دو بار شستن نیاز دارد و اتصال غساله از کرّ نیز قطع شده باشد.
آبی که به تبع شستن، به اطراف سرایت می‌کند، نجس نیست.
احکام متفرقه
آبی که عین نجاست را زایل می‌کند، جزو مراحل تطهیر به حساب نمی‌آید؛ مگر اینکه جریانش استمرار پیدا نماید.
اگر پس از شستنِ لباس نجس، ذرات گل یا صابون روی آن باقی مانده باشد، ضرری به پاکی لباس نمی‌زند؛ مگر در صورتی که مانع رسیدن آب باشد که باید همان قسمت مجدّد شسته شود.
مایعات نجس؛ مثل روغن و… در صورتی پاک می‌شوند که در آب کرّ ریخته شوند و در آن مستهلک گردند و صرف مخلوط‌شدن کفایت نمی‌کند.
آب‌کشیدن باطن و درون اشیاء
- آب مطلق، نمی‌تواند به درونش نفوذ کند (مانند صابون و گل): باطنش پاک نمی‌شود
- آب مطلق، می‌تواند نفوذ کند:
- آب آن را می‌توان خارج ساخت (مانند لباس و فرش): باید به دستور شستن آن عمل شود
- آب آن را نمی‌توان خارج ساخت (مانند حبوبات و کوزه): اگر آب کرّ به نقاط نجس برسد پاک می‌شود؛ ولی با آب قلیل، نمی‌توان باطن آن را پاک کرد.
ظرف سگ و خوک
ظرفی که سگ از آن غذا یا آب خورده، باید یک مرتبه با خاک پاک، خاک‌مال، سپس دو مرتبه با آب قلیل یا کرّ یا جاری شسته شود. و همچنین اگر آبی از این ظرف درون ظرف دیگری ریخته شود.
ظرفی که آب دهان سگ در آن افتاده باشد، یا با عرق سگ برخورد کرده باشد یا با بدنش ملاقات کرده باشد، باید یک مرتبه خاک‌مال و سه مرتبه شسته شود.
ظرفی که خوک بلیسد یا چیز روانی از آن بخورد، باید هفت مرتبه با آب قلیل یا کرّ یا جاری شسته شود.
تکمله: استفاده ظرف طلا و نقره، برای خوردن، آشامیدن، تحصیل طهارت از حدث و خبث، حرام است.
۲. زمین
کف پا و کف کفش را می‌توان با راه‌رفتن یا مالیدن به زمین پاک نمود؛ به‌شرطی که:
- عین نجاست، از طریق زمین، به پا و کفش سرایت کرده باشد؛
- نجاست، به‌وسیلۀ زمین از بین برود؛
- زمین پاک باشد؛
- خشک باشد؛
- زمین خاکی یا سنگی یا شنی باشد.
۳. خورشید
زمین و بنای ساختمان (دیوار و سقف) را می‌توان به‌وسیلۀ خورشید، تطهیر نمود. و در ملحق‌شدن در و پنجره و درخت و… اشکال است.
شرایط تطهیر با آفتاب:
- دارای رطوبت مسریه (سرایت‌کننده) باشد و اگر خشک بود، آن را تر کنند؛
- عین نجاست در آن باقی نمانده باشد؛
- آفتاب، مستقیم به آن بتابد، نه از پشت ابر و پرده و…؛
- محدودۀ نجس، با یک مرتبه تابش خشک شود؛
- آفتاب به‌تنهایی آن را خشک کند، به‌طوری که عرفاً خشک‌شدن مستند به آفتاب باشد.
اگر روی زمین، ادرار ریخته باشد، همین مقدار که با آفتاب خشک شود، پاک است و نیاز به ریختن آب ندارد؛ مگر در صورتی که غلیظ باشد و جرم داشته باشد.
۴. استحاله
یعنی تغییر ماهیت و نوع یک شیء؛ مانند: عین نجس یا متنجّسی که با حرارت تبدیل به خاکستر یا دود شود، به‌خلاف آجر و…
تبدیل‌شدن چوب به زغال و تبخیر مایعات، استحاله محسوب نمی‌شود؛ پس بخار آب نجس، نجس است؛ ولی نجس‌کننده نیست و زمانی که تقطیر شد، نجس‌کننده نیز می‌باشد.
خویی: بخارِ نجس و متنجّس، بعد از تقطیر نیز پاک است.
۵. انقلاب
وقتی خمر، منقلب به سرکه گردد، پاک می‌شود. و همچنین آب انگوری که سرکه شود (بنائاً علی نجاسته بالغلیان).
۶. انتقال
اگر خون انسان به درون حیوانی منتقل شد که عرفاً خون ندارد (مثل حشرات)، پاک است؛ به‌شرطی که خون، در معرض این باشد که جزء بدن او قرار بگیرد (یعنی غذای او شده باشد)، به‌خلاف خونی که زالو می‌خورد.
۷. ذهاب ثلثین
بنابر مشهور، تبخیرشدن دوسوّم (⅔) حجم آب انگور، باعث پاک‌شدنش می‌باشد؛ لکن غلیان و جوشش موجب نجاست نیست.
۸. اسلام
مسلمان‌شدن موجب پاک‌شدن کافر (حتی مرتدّ فطری) می‌شود.
۹. تبعیّت
در چهار جا پاک‌کننده است:
- درون ظرفی که داخل آن خمر تبدیل به سرکه شده است؛
- فرزند صغیر کافر، در صورتی که پدرش مسلمان شود، به‌شرطی که تحت کفالت پدر باشد؛
- فرزند صغیر کافر، که به اسارت مسلمان در آید، به‌شرطی که تحت کفالت مسلمان باشد؛
- دست غسّال (کسی که غسل می‌دهد) و تختۀ غسل و لباس تن میت، بعد از تمام‌شدن سه غسلش.
۱۰. زوال عین نجاست
همین‌که نجاست از باطن بدن برطرف شد، دیگر نیازی به شستن ندارد؛ مانند داخل دهان و بینی که با نجاست داخلی یا خارجی نجس شده باشد.
۱۱. غیبت
اگر بدن یا لباس یا سایر وسایل تحت مالکیت فردی نجس شد و او را برای مدتی ندیدیم، آن شیء محکوم به پاکی است؛ به‌شرطی که احتمال عقلایی برای تطهیر آن وجود داشته باشد.
مثلا شخصی به منزل ما آمد و لباسش نجس شد، اگر بعد چند روز او را دیدیم و احتمال می‌دهیم که در این مدت لباسش را شسته باشد، لازم نیست هنوز لباسش را نجس بدانیم و لازم نیست از او پرس‌وجو کنیم که لباست را شستی یا خیر!
۱۲. استبراء
اگر حیوان جلّال (نجاست‌خوار) استبرا شود، عرق و ادرار و مدفوعش پاک می‌شود.
- استبراء شتر: ۴۰ روز؛
- گاو: ۲۰ روز؛
- گوسفند: ۱۰ روز؛
- مرغ: ۳ روز.
منهاج الصالحین
سلام
این که نوشتید برطرف کردن عین نجاست جزء مراحل تطهیر نیست یعنی اول یک بار باید با آب عین نجاست را برطرف کنیم و یک بار دیگر بشوییم؟
با سلام و احترام
مثلاً اگر دست شما خونی باشد و برای یک لحظه زیر آب بگیرید که خون پاک شود، این مقدار کافی نیست.
برای پاک‌شدن یا باید پس از زائل‌شدن خون، لحظه‌ای دست را زیر آب نگه دارید، یا اینکه بیرون آورید و مجدد زیر آب بگیرید.
«انجمن پاسخگویان المصباح، راهی سریع و مطمئن برای پرسش و پاسخ شرعی»
خیلی ممنون از پاسختون بعد از زوال نجاست منظور از لحظه یک ثانیه هم باشد کافی است؟به جهت عدم اسراف در آب پرسیدم
با احترام
باید مقداری باشد که در عرف بگویند آب روی دست استمرار پیدا کرد.
و این استمرار حداقل چند ثانیه را لازم دارد.
کسانی باید نگران اسراف باشند که به‌جهت سوء مدیریتشان آب‌های زلال را اتلاف کرده و یکسره فریاد کمبود آب سر داده‌اند!
مصرف آب برای تطهیر و وضوی شاداب گرفتن و… اسراف نیست؛ البته مراقب باشید به وسواس و آبریزی بیش‌ازحدّ مبتلا نشوید.