فهرست مطالب
برهان ردّ و خلف برای همه ضروب اشکال
برهان خلف یکی از روش‌های اثبات قضایا در منطق است و با اثبات کذب نقیض نتیجه، ثابت می‌کند که خود نتیجه صادق است، وگرنه استدلال ما با خلفِ فرض مواجه می‌شود.
می‌دانیم که در بحث قیاس اقترانی حملی، چهار شکل وجود دارد و هر کدام شانزده ضرب داشته و بر اساس شرایط عمومی و خصوصی اشکال اربعه، هر کدام دارای ضروب منتج و ضروب عقیم هستند.
- شکل اول: ۴ ضرب منتج
- شکل دوم: ۴ ضرب منتج
- شکل سوم: ۶ ضرب منتج
- شکل چهارم: ۵ ضرب منتج
ضروب چهارگانۀ شکل اول بدیهی‌الإنتاج بوده و نیازی به دلیل ندارد؛ اما ۱۵ ضرب سایر اشکال نیازمند استدلال است.
استدلال هم بر سه قسم است: «برهان رَدّ و برهان خُلف و برهان افتراض»
مرحوم علامه محمدرضا مظفر در کتاب «المنطق» خود، برای همۀ ضروب ممکن از برهان ردّ استفاده کرده است و برای ضروبی که ردّ قابل استفاده نبوده، از خـلف بهره برده است! برای تمرین بیشتر و تسلط به روش برهان‌چینی برای قیاس، سایت درر در این نویسه ضروب پانزده‌گانه منتج در شکل دوم و سوم و چهارم را به‌وسیلۀ برهان ردّ و خلف ثابت می‌کند.
روش و شیوۀ نگارش برهان‌ها بر اساس ساختار استدلال‌های کتاب «منطق نموداری» می‌باشد. برای آشنایی با رموز و اصطلاحات به‌کاررفته در جدول‌های زیر، این صفحه را ببینید.
اثبات ضروب شکل دوم با برهان خلف و ردّ
اثبات ضرب اول شکل دوم به‌وسیله برهان ردّ و خـلف
اثبات ضرب دوم شکل دوم به‌وسیله برهان ردّ و خـلف
اثبات ضرب سوم شکل دوم به‌وسیله برهان ردّ و خـلف
اثبات ضرب چهارم شکل دوم به‌وسیله برهان ردّ و خـلف
اثبات ضروب شکل سوم با برهان خلف و ردّ
در آینده ان‌شاءالله …
عالی