فهرست مطالب
کیفیت خواندن نماز باران
نماز باران مثل نماز عید، دو رکعت است و رکعت اول، پنج قنوت و رکعت دوم چهار قنوت دارد و بهتر است که با جماعت خوانده شود.
دعای قنوت نماز طلب باران
در قنوتها، هر دعایی میتوان خواند؛ ولی بهتر است دعایی خوانده شود که در آن، از خداوند، طلب باران شده باشد و قبل از هر دعا، صلوات بر پیامبر و آلش فرستاده شود.
مرحوم کفعمی میفرماید: بهترین دعا برای قنوت نماز استسقاء قنوتی است که از نبیاکرم نقل شده است:
«أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِی لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ الرَّحْمنُ الرَّحِیمُ ذُو الْجَلالِ وَ الْإِکْرامِ وَ أَسْأَلُهُ أَنْ یَتُوبَ [عَلَیَّ تَوْبَهَ] عَلَى عَبْدٍ ذَلِیلٍ خَاضِعٍ فَقِیرٍ بِائِسٍ مِسْکِینٍ مُسْتَکِینٍ لَا یَمْلِکُ لِنَفْسِهِ نَفْعاً وَ لَا ضَرّاً وَ لَا مَوْتاً وَ لا حَیاهً وَ لا نُشُوراً.
اللَّهُمَّ مُعْتِقَ الرِّقَابِ وَ رَبَّ الْأَرْبَابِ وَ مُنْشِئَ السَّحَابِ وَ مُنْزِلَ الْقَطْرِ مِنَ السَّمَاءِ إِلَى الْأَرْضِ بَعْدَ مَوْتِهَا فالِقُ الْحَبِّ وَ النَّوى وَ مُخْرِجَ النَّبَاتِ وَ جَامِعَ الشَّتَاتِ، صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اسْقِنَا غَیْثاً مُغِیثاً غَدَقاً مُغْدَوْدِقاً هَنِیئاً مَرِیئاً تُنْبِتُ بِهِ الزَّرْعَ وَ تُدِرُّ بِهِ الضَّرْعَ وَ تُحْیِی بِهِ مِمَّا خَلَقْتَ أَنْعاماً وَ أَناسِیَّ کَثِیراً.
اللَّهُمَّ اسْقِ عِبَادَکَ وَ بَهَائِمَکَ وَ انْشُرْ رَحْمَتَکَ وَ أَحْیِ بِلَادَکَ الْمَیِّتَهَ.
آداب و مستحبات پیش از نماز باران
از آنجا که نماز استسقاء (طلب باران) برای جلب رحمت پروردگار است، در مستحباتِ آن اموری ذکر شده که همه، حالت رقت و زاری و نیاز بندگان را میرساند و جلب رحمت میکند، از جمله:
- مردم سه روز روزه بگیرند و روز سوم به صحرا روند و نماز بخوانند؛
- امام جماعت و مردم، با آرامش و وقار و خشوع به بیابان روند؛
- روز دوشنبه (سومین روزِ روزهگرفتن) به بیابان بروند؛
- زیر آسمان جمع شوند؛
- پا برهنه باشند؛
- مردم، منبر را با خود به صحرا ببرند، مؤذنها هم همراه باشند؛
- پیران و کودکان و چهارپایان را نیز با خود ببرند؛
- بچهها را از مادران جدا کنند تا صدای گریه و ضجه زیاد شود؛
- جای پاکی را برای نماز انتخاب کنند.
آداب و مستحبات پس از نماز باران
- پیشنماز به منبر رود، و عبای خود را واژگونه یا پشتورو بر دوش افکند؛
- این اذکار را با صدای بلند بگوید:
- صد مرتبه تکبیر (الله اکبر) رو به قبله
- صد مرتبه تسبیح (سبحان الله) رو به مردم سمت راست
- صد مرتبه تهلیل (لا اله الا الله) رو به مردم سمت چپ
- صد مرتبه تحمید (الحمد لله) رو به جمعیت
- سپس امام جماعت و مردم دست به دعا بردارند و دعا کنند؛
- امام جماعت، خطبه بخواند و از خداوند، طلب باران کند.
- بهتر است از خطبههایی که از معصومین(علیهمالسلام) نقل شده استفاده شود؛ مانند آنچه از حضرت امیرالمؤمنین(علیهالسلام) و امام سجاد(علیهالسلام) نقل شده است که بالا گذشت.
خطبه بعد از نماز باران
«اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ إِنَّهُ کانَ غَفَّاراً؛ یُرْسِلِ السَّماءَ عَلَیْکُمْ مِدْراراً؛ وَ یُمْدِدْکُمْ بِأَمْوالٍ وَ بَنِینَ» سوره نوح۷۱، آیه۱۰-۱۲
خطبه امیرالمؤمنین(علیهالسلام) برای طلب باران
اللَّهُمَّ قَدِ انْصَاحَتْ جِبَالُنَا وَ اغْبَرَّتْ أَرْضُنَا وَ هَامَتْ دَوَابُّنَا… نهج البلاغه، ص۱۷۱
أَلَا وَ إِنَّ الْأَرْضَ الَّتِی تَحْمِلُکُمْ وَ السَّمَاءَ الَّتِی تُظِلُّکُمْ مُطِیعَتَانِ لِرَبِّکُمْ… مستدرک الوسائل، ج۶، ص۲۰۱
الْحَمْدُ لِلَّهِ سَابِغِ النِّعَمِ وَ مُفَرِّجِ الْهَمِّ وَ بَارِئِ النَّسَمِ… بحار الانوار، ج۸۸، ص۲۹۳
خطبه حسنین(علیهماالسلام) برای طلب باران
امام حسن(علیهالسلام): اللَّهُمَّ هَیِّجْ لَنَا السَّحَابَ بِفَتْحِ الْأَبْوَابِ بِمَاءٍ عُبَابٍ…
امام حسین(علیهالسلام): اللَّهُمَّ یَا مُعْطِیَ الْخَیْرَاتِ مِنْ مَنَاهِلِهَا وَ…
خطبه امام سجاد(علیهالسلام) برای طلب باران
«اللَّهُمَّ اسْقِنَا الْغَیْثَ، وَ انْشُرْ عَلَیْنَا رَحْمَتَکَ بِغَیْثِکَ الْمُغْدِقِ مِنَ السَّحَابِ الْمُنْسَاقِ لِنَبَاتِ أَرْضِکَ الْمُونِقِ فِی جَمِیعِ الْآفَاقِ. وَ امْنُنْ عَلَى عِبَادِکَ بِإِینَاعِ الثَّمَرَهِ، وَ أَحْیِ بِلَادَکَ بِبُلُوغِ الزَّهَرَهِ، وَ أَشْهِدْ مَلَائِکَتَکَ الْکِرَامَ السَّفَرَهَ بِسَقْیٍ مِنْکَ نَافِعٍ، دَائِمٍ غُزْرُهُ، وَاسِعٍ دِرَرُهُ، وَابِلٍ سَرِیعٍ عَاجِلٍ. تُحْیِی بِهِ مَا قَدْ مَاتَ، وَ تَرُدُّ بِهِ مَا قَدْ فَاتَ وَ تُخْرِجُ بِهِ مَا هُوَ آتٍ، وَ تُوَسِّعُ بِهِ فِی الْأَقْوَاتِ، سَحَاباً مُتَرَاکِماً هَنِیئاً مَرِیئاً طَبَقاً مُجَلْجَلًا، غَیْرَ مُلِثٍّ وَدْقُهُ، وَ لَا خُلَّبٍ بَرْقُهُ.
اللَّهُمَّ اسْقِنَا غَیْثاً مُغِیثاً مَرِیعاً مُمْرِعاً عَرِیضاً وَاسِعاً غَزِیراً، تَرُدُّ بِهِ النَّهِیضَ، وَ تَجْبُرُ بِهِ الْمَهِیضَ.
اللَّهُمَّ اسْقِنَا سَقْیاً تُسِیلُ مِنْهُ الظِّرَابَ، وَ تَمْلَأُ مِنْهُ الْجِبَابَ، وَ تُفَجِّرُ بِهِ الْأَنْهَارَ، وَ تُنْبِتُ بِهِ الْأَشْجَارَ، وَ تُرْخِصُ بِهِ الْأَسْعَارَ فِی جَمِیعِ الْأَمْصَارِ، وَ تَنْعَشُ بِهِ الْبَهَائِمَ وَ الْخَلْقَ، وَ تُکْمِلُ لَنَا بِهِ طَیِّبَاتِ الرِّزْقِ، و تُنْبِتُ لَنَا بِهِ الزَّرْعَ وَ تُدِرُّ بِهِ الضَّرْعَ وَ تَزِیدُنَا بِهِ قُوَّهً إِلَى قُوَّتِنَا.
اللَّهُمَّ لَا تَجْعَلْ ظِلَّهُ عَلَیْنَا سَمُوماً، وَ لَا تَجْعَلْ بَرْدَهُ عَلَیْنَا حُسُوماً، وَ لَا تَجْعَلْ صَوْبَهُ عَلَیْنَا رُجُوماً، وَ لَا تَجْعَلْ مَاءَهُ عَلَیْنَا أُجَاجاً.
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ ارْزُقْنَا مِنْ بَرَکَاتِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ، إِنَّکَ عَلى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ.»