حدود محرمیت
در نویسۀ «احکام جامع مَحرَم کیست و نامَحرَم کیست؟» نوشتم که چه کسانی محرم و چه کسانی نامحرم هستند.
فهرست مطالب (روی متن مدّنظر کلیک کنید)
▫ پوشش در برابر نامحرم ↓
▫ نگاه به نامحرم ↓
نگاه‌کردنِ مرد…
نگاه‌کردنِ زن…
احکام پوشش زن و مرد
مقدار پوشش لازم برای بانوان
سؤال: زنان در مقابل نامحرم و هنگام نماز چه مقدار از بدن را باید بپوشانند؟
پوشش زن
- در برابر زن: اگر قصد لذت در بین نباشد، پوشش عورتین*
کافی است. - در برابر مرد:
- محرم
- شوهر: پوشاندن هیچ قسمتی از بدن لازم نیست؛ بلکه بهتر است زن تا می‌تواند پیش شوهرش خودنمایی کند.
- غیرشوهر: قسمت‌هایی که عرفاً پوشیده می‌شود را بپوشاند.
- نامحرم: باید غیر از گردی صورت و دست‌ها تا مچ بقیه بدن را بپوشاند.
- محرم
- در نماز: باید غیر از گردی صورت و دست‌ها تا مچ و پاها تا مچ، بقیه بدن را بپوشاند.
منظور از عورتین در بانوان، قُبُل (آلت تناسلی) و دُبُر (مخرج مدفوع) می‌باشد.
تذکر: پوشاندن مقدار کمی از زیر چانه به فتوای آیت‌الله سیستانی واجب نیست.
مقدار پوشش لازم برای آقایان
مردان در مقابل نامحرم و برای نماز چه مقدار از بدن را باید بپوشانند؟
پوشش مرد
-
- در برابر مرد: اگر قصد لذت در بین نباشد، پوشش عورتین* کافی است.
- در برابر زن:
- محرم
- همسر: پوشاندن هیچ قسمتی از بدن لازم نیست.
- غیرهمسر: قسمت‌هایی که عرفاً پوشیده می‌شود را بپوشاند.
- نامحرم: باید مقداری از بدن که در عرف پوشانده نگه داشته می‌شود را بپوشاند.
- محرم
- در نماز: مقدار واجبش این است که عورتین پوشیده باشد.
منظور از عورتین در آقایان، آلت تناسلی و بیضتین و مقعد (مخرج مدفوع) می‌باشد.
توجه: در اینجا مقدار واجب پوشش بنابر حکم اولیه را گفتیم، یعنی در صورتی که مفسده‌ای نداشته باشد.
سایر احکام پوشش
- بانوان نباید در مقابل نامحرم از زینت و آرایش استفاده کنند.
- هر چیزی است که در عرف زینت به‌حساب آید، باید از نامحرم پوشیده شود؛
- چه زیبا باشد یا نباشد،
- چه به‌قصد زینت یا بدون آن استفاده شود؛
- مانند: النگو، دست‌بند، گردن‌بند، لاک‌زدن، سرمه‌کشیدن، استفاده از لوازم آرایشی.
- زینت‌کردن در ایام عده وفات (چهار ماه و ده روز) حرام است.
احکام نگاه‌کردن مرد و زن
نگاه‌کردن انواعی دارد و حکم هر قسم باید جداگانه بررسی شود:
-
نگاه‌کردن مرد
- به مرد
- به زن
- محرم
- همسر
- غیرهمسر
- نامحرم
- محرم
-
نگاه‌کردن زن
- به زن
- به مرد
- محرم
- شوهر
- غیرشوهر
- نامحرم
- محرم
حکم نگاه‌کردن مرد به مرد
مرد می‌تواند به سراسر بدن مرد دیگر (غیر عورتین) نگاه کند. به‌شرطی که:
- نگاه‌کردنش به‌قصد لذت نباشد؛
- ترس افتادن به گناه نداشته باشد.
حکم نگاه‌کردن مرد به همسر خود
مرد می‌تواند (به‌قصد لذت‌بردن یا بدون قصد) به تمامی قسمت‌های بدن همسر (دائم یا موقت) خود نگاه کند.
اسحاق‌بن‌عمار از امام صادق(علیه‌السلام) پرسید: آیا مرد می‌تواند به بدن عریان و برهنه همسر خود نگاه کند؟ حضرت فرمود: بله، آیا لذت‌بردن [حلال] جز این است! «وَ هَلِ اللَّذَّهُ إِلَّا ذَلِکَ».
نگاه‌کردن به عورت زن (فَرْج)
درباره نگاه به آلت تناسلی همسر هنگام آمیزش، به‌ظاهر دو گونه روایت به ما رسیده است: برخی روایات فرموه اشکالی ندارد و در برخی روایات از این کار نهی شده است.
اما در حقیقت این روایات به دو گونه نگاه اشاره دارد، روایاتی که می‌فرماید اشکالی ندارد، مربوط به نگاه به بیرون و ظاهر فرج است و روایاتی که از نگاه‌کردن نهی می‌کند مربوط به نگاه به درون و داخل فرج است.
در جمع بین روایات می‌توان گفت:
- در حالت عادی (غیر زمان نزدیکی) مرد می‌تواند به سراسر بدن همسر خود نگاه کند.
- هنگام مهیّاشدن برای آمیزش نگاه‌کردن به درون آلت تناسلی همسر نهی شده است. البته این نهی ارشادی است، یعنی حرام نیست ولی بهتر است نگاه نکند؛ چه اینکه ممکن است اثرات منفی برای او و زندگی‌اش داشته باشد؛ چه اینکه فرموده‌اند: شاید باعث کوری فرزند شود (یورث العمی فی الولد) یا فرمودند: شاید مرد چیز ناخوشایندی ببیند (فلعلّه یری ما یکره).
- اما کوری: شاید منظور، کوری چشمان فرزند باشد که البته هنوز از نظر پزشکی این نکته ثابت نشده است و ممکن است منظور، کوردلی و ازدست‌دادن بصیرت باشد.
- اما ناخوشایندی: وقتی مرد به درون فرج همسرش نگاه کند، ممکن است چیزی یا حالتی مشاهده کند که موجب اشمئزاز و تنفّر نسبت به همسرش و کاسته‌شدن لذت جنسی شود؛ یا حتی ممکن است درون مجرا ذرّات ترشحات یا منیِ زن را به‌گونه‌ای ببیند که منشأ سوءظنّ به او شود.
نکته: از حکمت‌های مذکور در روایات شاید برداشت شود در آمیزش‌هایی که به‌قصد تولیدمثل نیست و زن باردار نمی‌شود، این نهی وجود ندارد.
حکم نگاه‌کردن مرد به محارم خود
حکم نگاه‌کردن مرد به زنان محرم، مانند نگاه‌کردن زن به زن می‌باشد.
حکم نگاه‌کردن مرد به زن نامحرم
-
نگاه به زنان نامحرم در خیابان
- بررسی@@@
- به سه شرط جایز است:
- بدون قصد لذت‌بردن باشد
- احتمال افتادن به گناه ندهد
- نامحرم بدون آرایش و زینت باشد
-
نگاه به زنان نامحرم فامیل
- حکم نگاه به مثل دخترخاله، دخترعمه، زن‌برادر، خواهرزن و…، همانند نگاه به نامحرم غیرفامیل است.
-
نگاه به زن در خواستگاری
- مرد هنگام خواستگاری قطعی با شرایط زیر می‌تواند با رضایت دختر یا به‌طور مخفیانه به «دست، صورت، پاها، مو و مقداری از بدن مانند گردن و بالای سینه» او نگاه کند. به‌شرطی که:
- به‌قصد لذت‌بردن نباشد؛
- احتمال بدهد که دختر او را ردّ نمی‌کند؛
- مانعی برای ازدواجشان نباشد (مثلا زن شوهردار نباشد)؛
- برای آگاهی از وضع جسمانی او باشد (پس اگر از قبل آگاهی دارد، مجاز نیست).
دیدنِ عکس و فیلم زن نامحرم
دیدن تصویر زن بدحجابِ نامحرمی که نمی‌شناسد (بدون قصد لذت) اشکال ندارد.
نگاه به زنان کهنسال
نگاه‌کردن به مو و گردن و قسمت‌هایی از بدن زنان کهنسال که معمولاً نمی‌پوشانند اشکالی ندارد.
(منظور، زنان سالخورده‌ای است که کسی به ازدواج با ایشان رغبت ندارد)
حکم نگاه‌کردن زن به زن
زن می‌تواند به سراسر بدن زن دیگر (غیر عورتین) نگاه کند. به‌شرطی که:
- نگاه‌کردنش به‌قصد لذت نباشد؛
- ترس افتادن به گناه نداشته باشد.
حکم نگاه‌کردن زن به شوهر خود
زن می‌تواند (به‌قصد لذت‌بردن یا بدون قصد) به تمامی قسمت‌های بدن شوهر (دائم یا موقت) خود نگاه کند.
حکم نگاه‌کردن زن به محارم خود
حکم نگاه‌کردن زن به مردان محرم، مانند نگاه‌کردن مرد به مرد می‌باشد.
حکم نگاه‌کردن زن به مرد نامحرم
نگاه‌کردن زن به سر و صورت و دست و پای مردان تا جایی که عرفاً پوشانده نمی‌شود بدون قصد لذت اشکال ندارد.
نگاه‌کردن به بدن ورزشکاران فوتبال و والیبال و کشتی و… که با شورت و زیرپوش بازی می‌کنند
- مستقیم:
- سیستانی، خامنه‌ای: [کشتی جایز نیست]، سایر ورزش‌ها اگر بدون قصد لذت و بدون ترس افتادن به گناه باشد اشکال ندارد.
- تبریزی: اگر به‌قصد لذت یا ترس افتادن به گناه باشد، نگاه به بدن آنان جایز نیست.
- سایر مراجع: با قصد و بدون قصد لذت حرام است.
- غیرمستقیم (مانند تلویزیون):
- امام، فاضل، تبریزی، خامنه‌ای، وحید، سیستانی: اگر بدون قصد لذت و ترس افتادن به حرام باشد، اشکال ندارد.
- مکارم: کشتی و شنا جایز نیست، فوتبال و ورزش‌هایی که عمدۀ بدن پوشیده است اگر مفسده نداشته باشد جایز است.
سایر احکام نگاه‌کردن
این نگاه‌ها مجاز نیست:
- نگاه مرد به چهره آرایش‌کرده زن
- نگاه مرد به زیورآلات زن
- نگاه به عکس‌های مهیّج و محرّک شهوت
- نگاه مرد بدون قصد لذت‌بردن به عکس بی‌حجابِ زنی که می‌شناسد
- نگاه به تصویر دوران کودکی زن نامحرم، اگر موجب هتک یا تحریک شود
- نگاه به فیلم‌های پورنو و مبتذل
حکم نگاه‌کردن به رقص
نگاه‌کردن به رقص به‌طور مستقیم و غیر مستقیم اشکالی ندارد مگر اینکه:
- یا باعث تحریک شهوت شود؛
- یا مفسده‌ای داشته باشد؛
- یا همراه استماع موسیقیِ حرام باشد؛
- یا تأیید گناه حساب شود.
نکته: فقط رقصیدن زن و شوهر برای یکدیگر جایز است.
احکام گفت‌وگو با نامحرم
صحبت‌هایی که شهوت را تحریک می‌کند (جز با همسر) با سایر افراد محرم و نامحرم جایز نیست.
گفتگو (مستقیم یا تلفنی) با نامحرم، در صورتی که همراه با لذت باشد جایز نیست.
احکام ارتباط و تماس با نامحرم
دوستی با نامحرم و جنس مخالف
گونه‌های مختلف دوستی و رابطه با نامحرم حرام است؛ (مانند: ملاقات، سفر، نامه‌نگاری، تلفنی، پیامکی، استفاده از کلمات و استیکرهای مهرآمیز و شهوت‌انگیز مثل دوست‌دارِ شما).
و فرقی ندارد که این دوستی‌ها:
- با اطلاع و اجازۀ پدر یا بدون آن باشد؛
- به‌قصد ازدواج یا بدون قصد ازدواج باشد؛
- با یکدیگر فامیل باشند یا غریبه باشند؛
- قصد بدی داشته باشند یا با انگیزۀ خیرخواهانه (مانند آموزش علمی، رفع افسردگی و…) باشد؛
- در فضای عمومی یا محیط شغلی با همکاران یا فضای آموزشی باشد.
[این دوستی‌ها گرچه مدتی با خوشایند و آرامش پسر و دختر همراه است؛ اما به‌جهت آسیب‌های روحی و روانی که به‌دنبال دارد باید از آن پرهیز کرد]
خلوت با نامحرم
حضور مرد و زنِ نامحرم در مکانی که کس دیگری نمی‌تواند (محیط کاری و غیرکاری) وارد شود در صورتی که مصداقِ خلوتِ با نامحرم باشد یا ترس از وقوع در حرام باشد، جایز نیست.
تماس بدنی با جنس مخالف و نامحرم
تماس بدنی با نامحرم جایز نیست. (حتی با زنان کهنسالی که نگاه به ایشان اشکال ندارد)
پس برخورد دست خریدار با فروشندۀ نامحرم هنگام پرداخت پول جایز نیست.
لمس از روی لباس (مانند دست‌دادن با دستکش) اگر همراه با قصد لذت نباشد اشکال ندارد.
منبع: رساله مراجع؛ منابع روایی؛ اکبری؛ اسلام‌کوئیست؛ هدانا و…
۰ دیدگاه