دستاویز تمسخر دشمن نباشید

خداوند حکیم در آیه ۱۰۴ سوره بقره می‌فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَقُولُوا راعِنا وَ قُولُوا انْظُرْنا وَ اسْمَعُوا وَ لِلْکافِرینَ عَذابٌ أَلیمٌ»

ای مؤمنین، دیگر نگویید «راعنا» و به‌جایش بگویید «انظرنا». این توصیه را جدّی بگیرید؛ وگرنه سرکشانِ از این دستور عذابی زجرآور دارند.

توضیح:

برخی از مسلمانان درخواست داشتند که پیامبر در سخن‌گفتن حال ایشان را رعایت کرده و شمرده‌تر سخن بگویند تا کلام ایشان را بهتر بفهمند یا حفظ کنند و بنویسند. و برای این خواسته‌شان از واژه «راعنا» به‌معنای «حال ما را مراعات کن و با ما مدارا کن» استفاده می‌کردند.

عبارت «راعنا» دوپهلو بود و در زبان عبری یهودی‌ها ناسزا محسوب می‌شد به‌معنای «خوب ما را خر می‌کنی!» یا «تو بین ما خبیث و شروری» یا «چوپانِ ما» یا «ما را احمق کن» بود؛ ازاین‌رو یهودیان سوءاستفاده کرده و پیامبر و مسلمانان را دست می‌انداختند و مسخره می‌کردند.

خداوند دستور داد از این پس به‌جای «راعِنا» بگویید: «اُنظُرنا»، یعنی در کار ما بنگر.

معنا تقریباً همان معنا است اما این کار را بکنید تا دستاویزی برای استهزای دشمنان نباشد.

پس اگر با کمی تغییر در گفتار یا کردار می‌توانیم جلوی مسخره‌کردن دیگران را بگیریم، این تغییر را در خود ایجاد کنیم؛ البته این به این معنی نیست که به‌جهت استهزا و متلک‌انداختنِ دیگران از آرمان‌ها و شعائر و خط‌فکرهای صحیح خود دست برداریم! وگرنه کار دشمن همین است که به جای‌جای مبانی و فرهنگ ما ریشخند زده و تمسخر کند پس باید دست از همه‌چیز برداریم!