خانه » مهارت » تحقیق و نویسندگی » درآمدی بر ویرایش؛ انواع ویرایش

درآمدی بر ویرایش؛ انواع ویرایش

آموزش رایگان ویراستاری زیبانویسی

زبان: ابزار انتقال معنی و دانسته‌های گوینده/ نویسنده به شنونده/ خواننده.
لایه‌های زبان: ۱. محاوره: زبان زندۀ گفتار روزمره ۲. معیار: زبان نوشتار طبقۀ متوسط فرهنگی.

مقایسۀ زبان و ادبیات فارسی
زبان فارسی: فصاحت؛ درست‌نویسی؛ زبان: ابزار؛ انتقال درست و سریع معنی.
ادبیات فارسی: بلاغت؛ زیبانویسی؛ زبان: هدف؛ پیچیدن معنا در آرایه‌های ادبی.

جایگاه ویراستار
ویراستار مانند ماما می‌باشد و فقط باید متن نویسنده را سالم تحویل بدهد و حق ندارد: جملات را زیباتر، ادبی‌تر، علمی‌تر یا بازنویسی و بازآفرینی کند.
ویراستار باید با کمترین تغییر ممکن و بیشترین استفاده از واژه‌های موجود در همان متن و در حدّی که مجاز است متن را تصحیح کند. ویراستار فقط می‌تواند غلط‌ها را به درست تبدیل کند، نه اینکه درست‌ها را به‌گونۀ درست دیگری تبدیل سازد.

بایدهای ویراستارشدن

  1. گذراندن دورۀ کارگاهی معتبر و خواندن چند کتاب مرجع و ویراستاری‌نمودن؛
  2. مطالعه زیاد کتاب‌هایی با متن فارسی معیار (در معرض هر متنی قرار نگیرید که اثرپذیر می‌شوید)؛
  3. آموختن زیرساخت‌ها و دستور زبان: مکان استفاده فعل، فاعل، قید و…؛
  4. حساسیت ذهنی بر واژگان و عبارت‌ها و ساختارها.

ویرایش محتوایی (ارزیابی علمی و داوری محتوایی) کار استادتمامِ آن رشته است.
ویرایش زبانی مهم‌تر؛ ویرایش صوری حساس‌تر

ویرایش زبانی

۱. واژه‌های ناآشنا و بیگانه:
تبدیل واژه‌های ناآشنا به آشنا واجب است، گرچه واژۀ آشنا، غیرفارسی باشد و تبدیل واژۀ آشنای غیرفارسی به آشنای فارسی بهتر است؛

۲. گژتابی زبانی (چند معنایی):
مانند: ابهام در مرجع ضمیر؛ خلاصه‌گویی؛ تنها+اسم ابهام‌زاست: یارانه تنها نیاز مردم محروم نیست؛

۳. خطای منطقی:
گره‌هایی که دشوارفهمی، مکث مفهومی یا برداشت متناقض می‌آفریند یا الفاظ بی‌معنی؛

۴. حشو (زیاده‌گویی):
الف) مترادف‌های بیجا: آنچه+را / +که
ب) درازنویسی: نسبت به… اقدام کنید
ج) ضمیرهای اضافی: من می‌توانم به شما کمک کنم (گرته از I)
د) آیا+کلمۀ پرسشی: آیا چه اتفاقی افتاده است؟
هـ) یکِ غیر عددی: یا اضافی است یا به‌جای ی نکره / هر و هیچ / یکی از
و) کلیشه: الفاظی دارای چندین واژۀ جایگزین که زبان را از تنوع می‌اندازد: بالا؛ نسبت به (در ۹۰درصد)؛ به‌عنوان (۲۰درصد)؛ مورد (۹۰درصد)؛ داشتن (۹۰درصد در غیر معنی واجدیت)؛ قابل و غیرقابل (۹۹درصد).

نکته: البته باید دقت داشته باشید که مبتلا به حشوانگاری نشوید. نباید هرچه را که می‌شود حذف کرد، حذف کنیم؛ بلکه اضافه‌های مترادف باید حذف شوند.

۵. گویش غیر معیار:
متن‌های محاوره‌ای باید تبدیل به نوشتار معیار شود؛

۶. نارسایی آوایی (تنافی حروف):
تکرار «که»: ممکن است که لازم باشد که؛ به مکه که رفته بودم. ـرید / ـکی را؛

۷. ساختار دستوری بیگانه:
افعل تفصیل+تر/ترین؛ کلمات غیرعربی+تنوین/ +ـیّت/ +ه؛ کلمه فارسی/عربی سه‌حرفی+ات؛ جمع‌بستن جاندار با ین/ون؛ جمع مکسر یا جمع‌الجمع بستن کلمات فارسی: شئونات. پیرامون به‌معنی درباره، غلط است.

اصول حذف و تغییر فعل

وقتی دو فعل در عبارتی وجود داشت:

شخص یکی:
فعل هم یکی: حتماً فعل اول را حذف/تبدیل به صفت مفعولی (دم‌بریده)
فعل متفاوت: می‌توان اولی را تبدیل به صفت مفعولی کرد

شخص متفاوت:
فعل یکی: حتماً هر دو کامل
فعل هم متفاوت: حتماً هر دو کامل

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *