آموزش تلفظ صحیح مخارج حروف عربی

توسط | آبان ۲۲, ۱۳۹۲ | احکام نماز

روش تلفظ صحیح حروف در زبان عربی

در زبان عربی، ده حرف وجود دارند که تلفظ صحیح آن‌ها با تلفظ حروف فارسی فرق دارد! از نظر بیشتر فقهای شیعه، برای اینکه قرائت نماز درست باشد، نمازگزار باید مخارج این حروف را به‌مانند تلفظ عربی بیان کند.

جدول زیر راهنمای تلفظ این حروف به زبان عربی است؛ اما بهترین راه شنیدن قرائت قرآن است درحالی‌که به کتاب قرآن نگاه می‌کنید.

نام حرف

روش ساده تلفظ حرف

حالت حرف

تفاوت با حروف مشابه

حاء از وسط حلق تلفظ می‌شود. مانند صدای گرم‌کردن دست در هوای سرد. صدایی گرم و غلیظ و قابل امتداد دارد. «هـ» صدایی خشک و سرد دارد.
ذال مثل یک زاء نوک زبانی نازک و ظریف با صدایی قابل امتداد «ز» نوک زبانی تلفظ نمی‌شود. «ظ» درشت است.
ظاء مثل یک ذال درشت تلفظ می‌شود. هنگام تلفظ انتهای زبان کمی به طرف سقف دهان بالا می‌رود. درشت با صدای قابل امتداد صدای «ز» مثل تلفظ فارسی آن است و نوک زبانی تلفظ نمی‌شود. «ذ» نازک است.
ضاد مثل یک ظاء ولی با لثه تلفظ می‌شود. مثل یک دال درشت است که از داخل گلو گفته شود. خیلی درشت است و موقع تلفظش زبان تا حد ممکن به سقف دهان می‌چسبد. صدایش تقریباً قابل امتداد نیست. «ز» مثل تلفظ فارسی آن است و نوک زبانی تلفظ نمی‌شود. «ذ» نوک زبانی و نازک است. «ظ» نوک زبانی و درشت است.
صاد مثل یک سین درشت که از داخل گلو تلفظ شود. نوک زبانی نیست. زبان تا حد ممکن به سقف دهان می‌چسبد. صدای «ص» به نوعی از «س»، «گرفتگی» بیشتری دارد.
ثاء مثل یک سین نوک زبانی نازک و ظریف با صدایی قابل امتداد تلفظ «س» اصلاً نوک زبانی نیست.
طاء  تلفظ صحیح طاء مانند یک تاء درشت است زبان تا حد ممکن به سقف دهان می‌چسبد. صدای «ت» نازک است.
عین از وسط حلق تلفظ می‌شود، طوری که گویا صدای حرف به دیواره حنجره کشیده می‌شود. صدایی غلیظ و قابل امتداد دارد. رعایت اعتدال مهم است، یعنی نباید آن را خیلی محکم یا خیلی سست ادا کرد. همزه (أ – ء) تیز و محکم و غیرقابل امتداد تلفظ می‌شود.
غین مانند صدای غرغره کردن آب در گلو است. صدایش درشت ولی نرم و قابل کشیدن است. «ق» صدایی خشک و محکم و غیرقابل کشیدن دارد.
واو برای تلفظ صحیح واو، لب‌ها غنچه می‌شوند و هوا از بین دو لب خارج می‌شود. مانند w در انگلیسی است.

در فارسی واو را مانند فاء (با گذاشتن دندان‌های ثنایای بالا روی لب پایین) تلفظ می‌کنیم.

خیلی شبیه به تلفظ فارسی است. ولی هنگام تلفظ واو ساکن (مثل یَوْم) فرقش معلوم می‌شود. صدای واو عربی قابل امتداد است. در فارسی دندان را روی لب پایین می‌گذاریم، لذا صدای روی «و» گیر می‌کند و امتداد نمی‌یابد.

دو نکته:

  • برای شنیدن صدای یک حرف، آن را ساکن کنید و یک فتحه قبل از آن بگذارید: مثلاً برای س، می‌گوییم: اَسْ و برای ث، اَثْ.
  • برای درشت تلفظ کردن حرف، دو کار انجام می‌شود: اول: دهان به شکل عمودی باز می‌شود؛ دوم: زبان به طرف سقف دهان بالا می‌رود.

نام دندان‌های فکّ بالا و پایین به عربی و فارسی

می‌دانیم که در دهان انسان ۳۲ دندان وجود دارد که ۱۶ تا در فکّ بالا و ۱۶ تا در فک پایین می‌باشد.

و دندان‌های هر فکّ نیز به‌طور قرینه به دو دستۀ ۸ تایی تقسیم می‌شود و از آنجا که نام دندان‌ها در بحث تجوید و تلفظ صحیح حروف عربی کاربرد دارد، در تصویر زیر با نام آن‌ها آشنا می‌شوید.

نام دندان‌ها به عربی و فارسی


مخارج هفده حرفی که از محل خاص در دهان یا زبان ادا می‌شوند

  • «ح» و «ع» : صدایشان از آخر حلق خارج می‌شود مثل: رحیم و عبد
  • «ط» : زبان و دهان باید جمع گردند و صدای خشنی از دهان بیرون آید مثل: صراط
  • «ت» : دهان و زبان باز و صدای آن از پشت دندان‌های جلو بیرون می‌آید مثل: مستقیم
  • «غ» : صدای آن از بین زبان کوچک و گوشت مقابل آن کشیده می‌شود مثل: غَیر
  • «ق» : برای تلفظ صحیح آن باید زبان کوچک به گوشت مقابل آن بچسبد و کنده شود مثل: مستقیم
  • «ب» : باید به نرمی دو لب به هم برخورد نماید و محکم به هم نچسبد مثل: سبحان
  • «س» : زبان پشت دندان‌های ثنایا و رباعیاتِ پایین قرار می‌گیرد مثل: مستقیم
  • «ث» : برای تلفظ صحیح آن زبان از بین دندان‌های جلو بیرون می‌آید مثل: مثلاً
  • «ص» : دهان و زبان جمع می‌گردد و هنگام ادا کمی صدای صوت می‌شنویم مثل: الصمد
  • «ز» : صدایی مثل صدای زنبور از پشت دندان‌های جلو شنیده می‌شود مثل: أنزلناه
  • «ذ» : زبان باید کمی از بین دو دندان جلو بیرون آید مثل: الذین
  • «ض» : صدای آن باید از کنار زبان بزرگ مقابل چشم قرار گرفته موجود گردد مثل: غیرالمغضوب
  • «ظ» : دهان و زبان جمع می‌شود و صدای درشتی از سقف دهان بیرون می‌آید مثل: عظیم.

منبع: arabic-dept.talif.sch.ir و…

۱۲ دیدگاه ها

  1. بختیار اسماعیلی

    با عرض سلام و احترام
    من ذکر یونسیه را قرائت میکردم با شروع آیه ۸۷سوره مبارکه انبیا :
    وَذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغَاضِبًا فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَيْهِ فَنَادَى فِي الظُّلُمَاتِ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحَانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ ﴿۸۷﴾
    در شروع آیه در تلفظ حروف مشکل داشتم ولی از مطالب ارزنده شما استفاده کردم خیلی کمکم کرد .خدای بزرگ نگهدارتان

    پاسخ
  2. حجت

    سلام ، لطفا خواهشا ملتمسا بفرمایید که وقتی میگید قرائت عربی ، منظورتون از قرائت عربی کدوم کشور عربی هستش ، تا ما محصلین از گیجی خارج بشیم.
    ——
    پاسخ: با سلام و احترام
    آنچه لازم است رعایت شود، صحت قرائت است، و لهجه عربی مهم نیست.

    پاسخ
  3. سیدمهدی میررضائی

    سلام علیکم
    الحمدلله نکات خوبی بودفقط ظاهرن اشتباه نوشتاری صورت گرفته تعداددندانها۳۲میباشدکه درمطلب شما۳۶ثبت شده ،جسارت نباشه ویراست مطالب زیرنظرِاساتیدبسیاراهمیت دارد.
    ممنون ،سیدمهدی ،مشهد،یاعلی
    ——
    پاسخ: با سلام و سپاس
    اصلاح شد.

    پاسخ
  4. زمستون

    ممنون

    پاسخ
  5. ذکریا

    امروز با خواهرم کلی از این مطلب تون استفاده کردیم تقریبا یک ساعتی شد،
    ممنونم خدا خیرتون بده

    پاسخ
  6. گل نرگس

    عالی ممنون

    پاسخ
  7. MOHADD

    ممنون

    پاسخ
  8. محمد یوسف رجایی

    متشکرم استفاده بردیم

    پاسخ
  9. محمد هادی مستغیث

    متشکرم استفاده کردم

    پاسخ
  10. .

    سلام ممنون

    پاسخ
  11. قاری : سید محمد

    آموزش حروف اشتباه است .

    پاسخ
    • شیش

      چرا اشتباه است؟ ایا موردی را اشتباه نوشته اند توضیح دهید؟

      پاسخ

ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *